Nicole Sochacki-Wójcicka
USG ciąży wczesnej, czyli to przed 11. tygodniem. Mimo, że nie jest to USG „obowiązkowe” to zdecydowałam się o tym napisać, bo tak naprawdę większość kobiet w Polsce ma takie USG wykonywane.
Spis treści:
- Dlaczego warto wykonać USG wczesnej ciąży?
- Jak wygląda badanie USG wczesnej ciąży?
- Jak liczyć wiek ciąży?
- Puste jajo płodowe
- Pojawienie się zarodka
- Tętno płodu
- Rozwój zarodka
Dlaczego warto wykonać USG wczesnej ciąży?
- Kobieta jest spokojniejsza widząc, że ciąża się rozwija.
- Możemy sprawdzić czy ciąża na pewno jest wewnątrzmaciczna – nierozpoznana ciąża ektopowa to poważne zagrożenie zdrowia a nawet życia dla kobiety.
- W tym okresie najdokładniej możemy ocenić wiek ciąży.
- Jeżeli jest to ciąża mnoga, to w tym okresie możemy najdokładniej ocenić kosmówkowość – co jest bardzo istotne w zaplanowaniu dalszej opieki.
Jak wygląda badanie USG wczesnej ciąży?
Badanie technicznie jest bardzo proste, potrafi je wykonać każdy ginekolog, jednak sama interpretacja wyniku wymaga pewnej szczegółowej wiedzy na temat rozwoju struktur ciążowych oraz samego wzrastania samego zarodka na wczesnym etapie.
USG ciąży wczesnej powinno być wykonane przezpochwowo. Około 9. tygodnia ciąży – u części kobiet będzie, w szczególności tych bardzo szczupłych, można zobaczyć zarodek już przez powłoki brzuszne, jednak u zdecydowanej większości badaniem z wyboru jest właśnie USG przezpochwowe.
USG przezpochwowe jest bezpieczne – nie stanowi żadnego zagrożenia dla ciąży.
Jeśli chcesz zachować porządek w swoich licznych dokumentach medycznych związanych z ciążą, polecamy nasz specjalny segregator dla kobiet w ciąży.
Jak liczyć wiek ciąży?
Aby zrozumieć dalszą część tekstu muszę w roli wstępu napisać ponownie jak liczymy wiek ciąży. Bowiem, mimo potocznego pojęcia, że ciąża zaczyna się w momencie, gdy plemnik zapłodni jajo – tak naprawdę my ginekolodzy liczymy ten moment zapłodnienia jako skończony 2. tydzień ciąży (nawet jeżeli Wasza miesiączka była wcale nie 2 tygodnie temu a np. tydzień temu lub 4 tygodnie temu).
Zrozumienie tego jest bardzo istotne, aby dalej interpretować obraz jaki uzyskamy na pierwszym badaniu USG.
Od momentu zapłodnienia, za kolejne 2 tygodnie normalnie pojawiłaby się miesiączka. Jeżeli doszło do zapłodnienia i zagnieżdżenia (około 7-12 dni poźniej) to miesiączka się nie pojawi. Jest to pierwszy znak dla kobiety, że może być w ciąży.
Jeżeli ma regularne cykle i wykona w dniu spodziewanej miesiączki badanie bHCG (test ciążowy) z krwi to poziom, jaki uzyska będzie mniej więcej 200 U/l. Dlaczego o tym piszę w poście o USG wczesnej ciąży – a już tłumacze. Ponieważ, najwcześniejszy objaw ciąży w USG możemy zobaczyć jak bHCG wynosi około 1000 U/l.
Dodatkowo, w zdrowej ciąży bHCG podwaja się co 48 h – to po raz pierwszy zobrazowania pęcherzyka ciążowego (czyli pierwszego objawu ultrasonograficznego ciąży – gestational sac GS) w macicy możemy się spodziewać nie wcześniej niż ok. 4 tygodnie i 5 dni.
Jest to ważne w kontekście ciąży ektopowej – jeżeli mamy bHCG powyżej 1000U/l i nie widać ciąży macicy to jest to poważny sygnał, że ciąża może być pozamaciczna. W takim wypadku wskazane jest monitorowanie narastania bHCG co 48 h – w ciąży pozamacicznej zasadniczo nie będzie się podwajać, tylko przyrost będzie mniejszy.
Jak minie 5 tygodni (czyli 3 tygodnie od zapłodnienia) – pęcherzyk ciążowy w zdrowej ciąży powinien już u każdej kobiety być widoczny w macicy.
Na tym etapie nie widać jeszcze kolejnej struktury, która się pojawia czyli pęcherzyka żółtkowego (yolk sac YS) – jest to taka jakby spiżarnia z pokarmem dla bardzo wczesnej ciąży.
Pęcherzyk żółtkowy pojawia się ok. 5 tyg + 2 dni do 5 tyg + 5 dni. Zazwyczaj, gdy pęcherzyk ciążowy (GS) ma średnicę 8-10 mm.
Puste jajo płodowe
Jeżeli pęcherzyk ciążowy ma średnicę 25 mm i nie ma pęcherzyka żółtkowego świadczy to o tym, że jest to tak zwane puste jajo płodowe – czyli ciąża, która na bardzo wczesnym etapie – właśnie na etapie gdy powstaje pęcherzyk żółtkowy, przestała się rozwijać prawidłowo.
Jednak przy tym zespole, często sam pusty pęcherzyk ciążowy może się rozwijać do dość sporych rozmiarów, nie znamy dokładnie przyczyny, dlaczego ciąża nie dostaje sygnału, że ma swój rozwój zatrzymać. Rozpoznanie pustego jaja jest często bardzo szokujące dla kobiet – ponieważ czują się one w ciąży – mają objawy, mają wzrost bHC, a jednak ciąża nie jest prawidłowa.
Puste jajo zazwyczaj nie nawraca i kolejna ciąża jest u zdecydowanej większości kobiet prawidłowa.
Pojawienie się zarodka
Wracając do rozwoju naszej prawidłowej ciąży. Pęcherzyk żółtkowy ma początkowo średnice 2-3 mm i z biegiem tygodni powiększa się do 6 mm.
Jeżeli pęcherzyk żółtkowy jest większy niż 7 mm to jest niekorzystny objaw.
Dosłownie 1-2 dni po pojawieniu się pęcherzyka żółtkowego pojawia się zarodek. Rozwija się on na brzegu pęcherzyka żółtkowego i początkowo wygląda jak „pierścionek z brylantem”.
Około 5 tygodnia 5 dni pojawia się tętno u zarodka – ma on wtedy zazwyczaj około 3 mm długości CRL (crown rump length). Tętno musi się pojawić do czasu jak zarodek ma 6 mm (czyli ok 6 tyg +1 dzień) – jeżeli u zarodka 6 mm nie ma tętna to znaczy to niestety, że ciąża się nie rozwija.
Tętno płodu
Tętno płodu (FHR – fetal heart rate) na samym początku jest podobne do tętna matki około 70-80 uderzeń na minutę. Wzrasta ono z każdym dniem i około 9. tygodnia ciąży osiąga najszybszy rytm około 175 uderzeń na minutę.
Dość kontrowersyjne jest ostatnio czy wolno „słuchać” tętna we wczesnej ciąży.
Pamiętam, że jeszcze 6 lat temu słuchanie tętna za pomocą USG doppler u zarodków nawet 5 mm było standardem i nikt nie widział w tym nic dziwnego.
Następnie było kilka doniesień, że podwyższona energia USG dopplera może być niekorzystna – choć badania nie były na ludzkich zarodkach, ze względów oczywistych.
Obecnie są zalecenia, aby do 8. tygodnia ciąży nie słuchać tętna płodu tylko obrazować je za pomocą tak zwanego Motion- mode (M-Mode). Najogólniej tłumacząc to – patrzymy ile razy serduszko bije.
Nie chce tu negować lekarzy, którzy słuchają tętna we wcześniej ciąży bo wiem, że zdecydowana większość tak robi. Nie uważajcie tego jako błąd. Te doniesienia są naprawdę nowe i niepewne. Ja na wszelki wypadek nie słucham tętna, bo nie jest to konieczne, tak samo sprawdza się M-mode.
Rozwój zarodka
Do 11. tygodnia ciąży wszystkie zarodki rozwijają się w tym samym tempie. Na podstawie pomiaru CRL – czyli długości zarodka, możemy bardzo dokładnie (co do dnia) określić wiek ciąży.
Warto jednak pamiętać – że zakładamy tu, że kobieta miała regularne miesiączki. Więc jeżeli u was wiek ciąży nie zgadza się z długością zarodka – nie znaczy to, że ciąża jest chora – oznacza to, że jest młodsza lub starsza.
Najtrudniejsze dla pacjentek są sytuacje, gdy ciąża jest młodsza niż się spodziewają – o czym z oczywistych względów mogą nie wiedzieć.
Pacjentka robi test ciążowy – odliczając dni, czeka te dwa tygodnie, bo koleżanka jej powiedziała, w internecie przeczytała lub pamięta z poprzedniej ciąży, że nie warto iść na USG wcześniej niż za 2 tygodnie od testu (gdy ciąża teoretycznie ma 6 tygodni skończone i będzie już tętno).
Pacjentka idzie na USG z duszą na ramieniu, a tam w USG widać tylko pęcherzyk ciążowy. Około 5 mm, bez pęcherzyka żółtkowego, bez zarodka. Pacjentka jest przerażona. Ciąża nie żyje, nie ma tętna – tym czasem u zdecydowanie większości ciąża jest po prostu o tydzień młodsza.
Kobieta miała owulacje tydzień poźniej niż w „klasycznym”, 28-dniowym cyklu. Obraz USG odpowiada zdrowej ciąży, ale nie 6 tygodniowej tylko 5 tygodniowej.
Co w takiej sytuacji zrobić? Nie panikować – wrócić na USG za 2 tygodnie. Wtedy już na pewno musi być zarówno zarodek jak i tętno.
Przeczytaj więcej o kolejnych USG w ciąży:
Urszula Gałązka i Natalia Aussenberg
Bardzo bardzo dziękuję. Jedyny kompetentny artykuł. Bardzo mi pomogłaś.
Bardzo mądry artykuł. Uspokoił mnie i jednocześnie dużo nauczył. Dzięki niemu dzisiaj podczas usg wiedziałam na co czekam. Był pęcherzyk ciążowy i żółtkowy! To dobra prognoza!
Dziekuje za wiedzę. Pozdrawiam
Dziękuję za artykuł. Bardzo pomocny.
Dziękuje ️
Dziękuję za tak zrozumiały artykuł. Uwielbiam Pani treści <3
Dziś USG 6w0d. Pęcherzyk ciążowy 12 mm, brak innych struktur. Lekarz NFZ nie skomentował. Chyba nic z tego nie będzie
U mnie 6i3 pęcherzyk ciążowy 16 mm i też w środku pusto. Lekarz kazał mi czekać jeszcze tydzień i jestem już wykończona
U mnie 4 tyg i 4 dni. Tylko pecherzyk ciążowy po wczorajszym badaniu USG. Kazał zgłosić się za 2 tygodnie. To moja 3 ciąża i tak myślę, że jak z nim rozmawiałam nie był pozytywnie nastawiony a prowadził moje wcześniejsze 2 ciąże.. Nie wiem co o tym myśleć jestem przerażona 🙁
Mam podobna sytuacje do Twojej, 5+2. Ciąża trzecia tyle ze nic tam lekarka nie widziała i nic do siebie nie pasuje, jestem przerażona
U mnie
To samo dziś 5+2 tylko pęcherzyk widoczny czekać kolejne 2 tygodnie nie to szpital
Pierwsza wizyta u lekarza zarodek 3mm, lekarz powiedział że akcja serca pojawi się lada dzień. Wróciłam po tygodniu zarodek 4,5mm bez akcji serca, kolejna wizyta po kilku dniach lekarz powiedział, że jak znowu nie będzie to da skierowanie do szpitala. To czekanie jest najgorsze…
Po pierwszej ciąży dostałam diagnozę od ginekolog, że jeżeli chce mieć kolejne dzieci to muszę się na to zdecydować do 26rż, później problem z zajściem w ciążę, poronienia albo urodzę chore dziecko. Mam skończone 27, zaszłam w drugą ciążę ale ta diagnoza sprzed 6 lat siedzi mi w głowie. Będąc od razu w szpitalu na USG (potrzebne było potwierdzenie ciąży bo miałam zakażenie układu moczowego) lekarz popatrzyła, powiedziała że „no ciąża jest, ale nie widzę pęcherza żółtkowego” po tych słowach bałam się zapytać o wiek ciąży. 31.12 było 4w6. 15.01 mam wizytę u ginekolog która będzie mam nadzieję prowadziła ciążę. Po tym artykule przynajmniej będę wiedzieć o co pytać ale czekanie na informacje mimo wszystko jest najgorsze
Sama się bohe u siebie Beta rosnie 1778 z obliczeń 6tydzien a jest tylko pęcherzyk bez żarówka na dodatek krwiak który nie rosnie na szczęście. Nie krwawie ani brzuch mnie nie boli ale boję się co będzie dalej tak bardzo się martwie
Ja wygląda sytuacja teraz u Pani ? Bo też jestem teraz w takiej sytuacji
Witam chce dopytać o córkę była u lekarza jest w piątym tygodniu pęcherzyk ciążowy jest tylko nie owalny tylko taki falisty zarodek też jest ma 3 mm lekarz stwierdził że jest coś nie tak może któraś z pań miała tak jest to pierwsza ciąża corcki
Ten artykuł dodał mi otuchy i chociaż troszkę nadziei że będzie dobrze jestem w 6t 4 dzień pęcherzyk 5mm bez zarodka i pęcherzyka żółtkowego lekarz kazał wrócić za dwa tygodnie ale nie dawał za dużo nadziei
Jaka jest Pani historia? U mnie dokładnie to samo … i tydzień czekania w niepewności 🙁
Dzień dobry, u mnie natomiast jest taka sytuacja, że jestem w ciąży. Początkowo skierowano mnie do szpitala z podejrzeniem ciazy pozamacicznej bo nie było widać pecherzyka ciążowego w 5 tygodniu jednak owy pecherzyk się pojawił jest ciaza I zarodek.. wypisali mnie ze szpitala i zgłosiła się do swojego lekarza na kontroli był to 6t i 5 dzień a tu znów coś nie tak. Według lekarza zarodek jest za mały i ma zbyt mały puls jak na swój wiek, a mianowicie zarodek na USG ma 0.43cm (chociaż lekarz powiedział że ma 3mm) a puls to 90 a podobno już powinno sięgać 120 czy któraś tak miała? Czy jest czym się martwić? Kontrolę mam za tydzień ale to jeszcze tyle czasu. Pozdrawiam serdecznie.
U mnie zarodek nie rósł…poronienie zatrzymane 4 ciaza 8 tydzien a zatrzymalo sie na 6 tygodniu serduszko nie biło…szpital tabletka na wywołanie…badanie USG pęcheżyk splaszczony obrucony do ujścia coś tam poszło ale na drugi dzień usg pechezyk się obrócił do góry byłam zdziwiona Pani doktor też mówiła że nie spotkała się z czymś takim…później łyżeczkowanie…(ale zastanawia minę jak to możliwe czy to może byly bliźniaki…)
Wizyta u ginekologa. Ciąża widoczna pęcherzyk ciążowy jest ale nie mam zarodka. Czekamy tydzień do kolejnej wizyty jeżeli nic się nie zmieni to skierowanie na szpital na czyszczenie. Jest to moja 4 ciąża przy czy dwa poronienia i jedna bliźniacza.
U mnie skończony 8 tydz. ciąży, a obraz usg na 5 tyg ciąże.. robię B-HCG co 2 dni i czekam na kolejne usg. A to czekanie najgorsze 🙁
U mnie 8 tydzień, bradykardia 74/min widoczny obrzęk okolozarodkowy, w badaniu BHCG nieprawidłowy przyrost poziomów.