Histeroskopia – wskazania i przeciwwskazania

Histeroskopia to małoinwazyjna metoda endoskopowa, pozwalająca uwidocznić w dużym powiększeniu wnętrze kanału szyjki macicy, jamę macicy oraz ujścia jajowodów. Dzięki temu możemy zweryfikować podejrzenia co do zmian znalezionych w trakcie badania ultrasonograficznego.

Zabieg ten jest bezpieczny i powszechnie wykorzystywany w ginekologii. Wyróżnia się dwa rodzaje histeroskopii: diagnostyczną i operacyjną.

• Histeroskopia diagnostyczna, to bezpośrednia wizualizacja jamy macicy oraz możliwość pobrania biopsji, wykonywana jest często w trybie ambulatoryjnym.
• Natomiast histeroskopia operacyjna umożliwia usuwanie zmian z jamy macicy. Adekwatnie do wskazań, używa się różnego rodzaju histeroskopów.

Histeroskopię operacyjną wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub rzadziej miejscowym w warunkach szpitalnych, natomiast diagnostyczną można przeprowadzić z zastosowaniem leków rozluźniających i przeciwbólowych bez konieczności hospitalizacji.

Jak wygląda zabieg?

Zabieg ten przeprowadza się na fotelu ginekologicznym lub na specjalnie przygotowanym stole operacyjnym. Histeroskop to niewielka kamera, którą wprowadza się przez pochwę i kanał szyjki macicy do jamy macicy.

Histeroskopy różnią się średnicą, te operacyjne są szersze i mają kanał do wprowadzania narzędzi. W trakcie zabiegu używana jest sól fizjologiczna, która napływa kanałem dopływowym, wypełnia jamę macicy, a następnie odprowadzana jest przez kanał odpływowy.

Obok fotela ginekologicznego znajduje się kolumna z monitorem, na który przesyłany jest powiększony obraz z kamery. Lekarz w trakcie zabiegu, poruszając histeroskopem jest w stanie bardzo dokładnie obejrzeć wnętrze jamy macicy, ujście jajowodów a także kanał szyjki macicy.

Dodatkowo może przy użyciu specjalnych narzędzi usunąć np. polipy. Materiał uzyskany w trakcie histeroskopii jest później badany pod mikroskopem oraz oceniany przez patomorfologa. Wynik jest dostępny zazwyczaj po około 3 tygodniach po zabiegu.

Jakie są wskazania do histeroskopii?

Zakres zabiegów wykonywanych przy użyciu histeroskopów jest bardzo szeroki, zgodnie z najnowszymi rekomendacjami powinny zastępować diagnostyczne abrazje, czyli tak zwane wyłyżeczkowania jamy macicy. Duża część z Was pewnie słyszała lub sama miała wyżej wspomniany zabieg. Obecnie prawie zawsze lepiej jest wykonać histeroskopię.

Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników wskazniami do histeroskopii są:

• nieprawidłowe krwawienia u kobiet w wieku rozrodczym,
• krwawienia po menopauzie,
• podejrzenia zmian w obrębie błony śluzowej macicy – polipów, raka, rozrostu endometrium,
• podejrzenia pozostałości po porodzie lub poronieniu w jamie macicy,
• podejrzenia wad macicy, 
• podejrzenia mięśniaków zlokalizowanych w pobliżu jamy macicy – podśluzówkówych i śródściennych,
• jako jedna z metod diagnostyki niepłodności oraz przy podejrzeniu zrostów wewnątrzmacicznych,
• konieczność zweryfikowania wyniku badania histopatologicznego, które przeprowadzono wcześniej po pobraniu materiału w trakcie innych procedur ginekologicznych, m.in. łyżeczkowania jamy macicy,
• konieczności usunięcia ciała obcego z jamy macicy lub np. repozycja wkładki wewnątrzmacicznej,
• podejrzenia zmian w obrębie szyjki macicy,
• waginoskopia (diagnostyka pochwy np. u dziewczynek).

Ponadto, dzięki histeroskopii można leczyć objawowe zachyłki w bliźnie po cieciu cesarskim.

Czy trzeba się specjalnie przygotowywać do histeroskopii?

Najlepszym czasem na przeprowadzenie zabiegu jest I faza cyklu miesiączkowego, czyli czas po okresie. Wtedy błona śluzowa jamy macicy jest najcieńsza, co umożliwia lepszą wizualizację ewentualnych zmian.

Histeroskopia diagnostyczna wykonywana w gabinecie nie wymaga specjalnych przygotowań ani wykonywania dodatkowych badań, a dyskomfort odczuwany podczas zabiegu jest podobny do odczuwanego podczas badania ginekologicznego. 

Natomiast histeroskopia operacyjna wymaga wcześniejszego stawienia się w szpitalu, na czczo. Należy zabrać ze sobą leki przyjmowane na stałe oraz ubrania na przebranie. Pobyt w szpitalu trwa standardowo 1-2 dni.

Przeciwskazania do histeroskopii

• podejrzenie lub stwierdzenie żywej, prawidłowo rozwijającej się ciąży,
• aktywna infekcja dróg rodnych,
• rak szyjki macicy (dlatego wymagana jest prawidłowa cytologia przed zabiegiem),
• obfite krwawienie z dróg rodnych.

Czego spodziewać się w trakcie lub po histeroskopii?

Histeroskopia jest zabiegiem bezpiecznym, a ryzyko powikłań jest niewielkie. Jednak należy pamiętać, że jak przy każdym zabiegu mogą pojawić się komplikacje.

Jednym z nich jest ryzyko zapalenia narządów miednicy mniejszej, powikłanie to dotyczy mniej niż 1% zabiegów. Jeszcze rzadziej może zdarzyć się perforacja (przedziurawienie) jamy macicy, wymagające minimum obserwacji pacjentki, a czasem konieczności przeprowadzenia operacji.

Zdarza się, że podczas zabiegu dochodzi do pojawienia się obfitego krwawienia. Natomiast kilkudniowe plamienie po zabiegu można uznać za normę, powinno się ono stopniowo zmniejszać.

Przez około 7–10 dni, a w przypadku histeroskopii operacyjnej do 3 tygodni, wskazane jest zrezygnowanie z intensywnej aktywności fizycznej, współżycia oraz dźwigania ciężkich przedmiotów. 

Jeśli zabieg przeprowadzany będzie u Ciebie w znieczuleniu ogólnym, to nie powinnaś prowadzić samochodu tego dnia. 

W przypadku pojawienia się silnych dolegliwości bólowych podbrzusza, obfitego krwawienia z dróg rodnych lub gorączki konieczne jest zgłoszenie się do izby przyjęć (najlepiej miejsca, gdzie wykonywany był zabieg).

Korzyści z przeprowadzenia histeroskopii są duże. Jest to bezpieczna, skuteczna metoda diagnozowania, ale też leczenia całej gamy schorzeń ginekologicznych.

Ponadto, jeśli zostanie Wam zaproponowana histeroskopia ambulatoryjna, czyli taka bez znieczulenia ogólnego, to zyskujecie, bo unikacie konsekwencji zastosowania leków wykorzystywanych do znieczulenia oraz skrócicie swój czas pobytu w szpitalu.

Źródło:

Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące zastosowania histeroskopii w ginekologii