Dlaczego warto nosić okulary przeciwsłoneczne?

Coraz więcej z nas ma świadomość, dlaczego warto chronić skórę przed szkodliwym działaniem promieni UV – dzięki czemu chętniej sięgamy po kosmetyki z wysokimi filtrami SPF.

Jednak gdy w tym kontekście mamy brać również pod uwagę okulary przeciwsłoneczne, to nadal częściej postrzegamy je jako modny dodatek, a dużo rzadziej jako profilaktykę zdrowotną. Na dodatek kupujemy je w „sieciówkach” czy na wakacyjnych kramach, przy tym modele bez żadnych atestów i z wątpliwymi filtrami. To duży błąd i niebezpieczeństwo dla oczu!

Tymczasem okulary poza tym, że są dodatkiem do letnich stylizacji i zwyczajnym filtrem przyciemniającym obraz w słoneczne dni, muszą spełniać swoje funkcje zdrowotne, czyli chronić nasze oczy przed promieniowaniem. 

Jak działa światło UV?

Światło UV jest szkodliwe dla prawie wszystkich struktur oka – powiek, soczewek, rogówek, choć część promieni dochodzi też do siatkówki. Poziom promieniowania UVA jest prawie niezmienny w ciągu dnia, promieniowanie UVB jest intensywniejsze latem, w południe oraz na dużych wysokościach i miejscach położnych bliżej równika.  

Chorobami spowodowanymi nadmiernym i przewlekłym narażeniem na promieniowanie UV są uszkodzenia między innymi rogówki, zwyrodnienie plamki żółtej oraz zaćma.

I teraz ciekawostka: do uszkodzeń promieniowaniem ultrafioletowym często dochodzi, gdy światło słoneczne odbija się od powierzchni – wody, piasku, ale też od śniegu czy lodu. Wówczas odbijane jest prawie 85% promieni przez co znacząco wzrasta intensywność ekspozycji.

U osób przewlekle narażonych na duże nasłonecznienie, szczególnie światłem odbitym od powierzchni np. surferzy, rybacy może wystąpić skrzydlik (pterygium), czyli zwyrodnienie spojówki. 

Zwyrodnienie plamki żółtej

Zwyrodnienie plamki żółtej to choroba rozwijająca się w czasie, i niestety jest najczęstszą przyczyną całkowitej utraty wzorku u osób po 60. roku życia. Jednym z jej czynników jest tzw. przewlekły stres oksydacyjny, na którego wzrost ma wpływ promieniowanie UV. 

Delikatna skóra powiek, która jest najcieńszą skórą naszego ciała również jest dużo bardziej wrażliwa na niszczycielską moc słońca. Promienie powodują suchość, utratę elastyczności, zwiotczenie.

Oczywiście nie można tu nie wspomnieć o nowotworach skóry – raku podstawnokomórkowym, kolczystokomórkowym i czerniaku. Jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka jest narażenie na promieniowanie UV szczególnie w pierwszych dwóch dekadach życia. Czyli szczególnie o ochronę powiek (ale oczywiście całej skóry) należy dbać już u dzieci i młodych dorosłych. 

Za każdym razem, gdy spędzasz czas na świeżym powietrzu, noś kapelusz lub czapkę z daszkiem i koniecznie okulary przeciwsłoneczne, które zapewniają ochronę przed promieniowaniem UV.

Nosząc okulary przeciwsłoneczne blokujące promieniowanie UV, możesz bezpiecznie cieszyć się latem, jednocześnie zmniejszając ryzyko chorób oczu i nowotworów.

Jak chronić oczy przez cały rok?

• Noś okulary przeciwsłoneczne. Wybieraj te z atestem i dobrymi filtrami.
• Chroń wzrok nosząc czapkę z daszkiem lub kapelusz z szerokim rondem. 
• Promieniowanie jest największe w godzinach 12:00-15:00, jeśli możesz unikaj aktywności na świeżym powietrzu w tych godzinach.
• Szczególna ostrożność zachowaj w trakcie uprawiania sportów! Promienie słoneczne silnie odbijają się od wody, piasku, lodu i śniegu.
• Nigdy nie patrz bezpośrednio na słońce, ponieważ możesz nieodwracalnie zniszczyć siatkówkę.
• Unikaj solarium. Solarium stanowi takie samo zagrożenie dla oczu i skóry, jak zewnętrzne światło UV.
• Raz w roku wykonuj kontrolne badanie oczu u okulisty.

Źródło:

• Delcourt C, Cougnard-Grégoire A, Boniol M, et al. Lifetime exposure to ambient ultraviolet radiation and the risk for cataract extraction and age-related macular degeneration: the Alienor Study. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2014;55(11):7619-7627. Published 2014 Oct 21. doi:10.1167/iovs.14-14471
• Okulistyka dla lekarzy POZ Michał Wilczyński (red.) Wydawnictwo: Medical Tribune