Ciąża a wizyta u stomatologa, czyli opieka stomatologiczna kobiet w ciąży

Poniżej przedstawiam wam wyniki ankiety, którą zrobiłyśmy razem z moją znajomą lekarz dentystą Angeliką Kobylińską.

• Odpowiedzi udzieliło 3465 kobiet w średnim wieku 31,17 lat. Dla 73,33% była to pierwsza ciąża (średni wiek 26,79 lat), dla 26,67% kolejna (średni wiek 43,09 lat). Blisko co czwarta z Was poroniła 22,48%.
• W większości poród odbył się siłami natury – 59,19%, rzadziej cięciem cesarskim ze wskazań nagłych – 22,08% i planowym – 16,08%. Odsetek dzieci urodzonych z niedotlenieniem lub w zamartwicy był niski (5,6% i 2,48%).

Najwięcej dzieci urodziło się zimą, najmniej jesienią. Więcej było chłopców – 52,90%.

Niemal co trzeciej ciąży (29,5%) towarzyszyły choroby. Najczęściej był to zagrażający poród przedwczesny (54,5%) i niedoczynność tarczycy (54,8%).

Niestety 3,23% z Was czynnie paliło papierosy w ciąży i 10,45% – biernie. O tym jako szkodliwe dla matki i zdrowia dziecka jest palenie chyba każdy wie. Niestrudzenie próbujemy zachęcić wszystkie kobiety do rzucenia palenia już na etapie planowania ciąży, a ciężarne jak najszybciej.

Większość z Was wskazała duże miasto jako miejsce zamieszkania, a z punktu widzenia metodologii badania cieszy nas, że odpowiedzi udzieliło mniej więcej po równo mieszkanek dużych i małych miast oraz wsi.

Głównym źródłem utrzymania okazała się praca umysłowa i fizyczna. Co piąta z Was nie pracuje. W większości odpowiadały kobiety z wyższym wykształceniem – 63,2% lub średnim (21,8%) i niepełnym wyższym (11,7%). Swoją sytuację materialną oceniłyście głównie jako dobrą – 41% i średnią – 49,7%.

Ucieszyły nas Wasze odpowiedzi na temat współpracy ginekolog-dentysta. Aż 17,6% lekarzy kierowało Was na konsultację stomatologiczną i 8,5% wymagało pisemnej informacji zwrotnej. Może wydawać się Wam, że to mało, ale dla nas bardzo dużo.

Z opieki stomatologicznej w ciąży skorzystało 62,4% z Was, jednak skierowanie od ginekologa jako przyczynę zgłoszenia wskazało tylko 19% z tych, które wizytę odbyły. Głównie zgłaszałyście się do gabinetów prywatnych (65,9%). Najczęstszym powodem zgłoszenia się do dentysty była potrzeba leczenia próchnicy/utrata wypełnienia i ból zęba oraz obecność kamienia nazębnego.

Są to dla nas cenne informacje, gdyż zarówno stan zapalny związany z próchnicą, jak i kamieniem nazębnym, który jest głównym winowajcą, jeśli chodzi o zapalenia dziąseł, są czynnikami ryzyka porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej dziecka.

Spośród tych kobiet, które zgłosiło się do dentysty tylko u 62,8% wykonano jakikolwiek zabieg, co dziwi, gdyż wizyty stomatologiczne służą nie tylko do interwencji leczniczej, gdy jest taka potrzeba, ale powinny być także ukierunkowane na działania z zakresu profilaktyki, np. aplikacji lakieru fluorkowego (NFZ refunduje dwukrotną aplikację u ciężarnych z zachowaniem 6-miesięcznego odstępu).

Dlatego smuci mnie fakt, że podczas wizyt stomatologicznych tak mało jest czasu poświęcanego na profilaktykę, co potwierdza niski odsetek tych z Was, u których przeprowadzono lakierowanie zębów (10,5%) i wysoki, bo aż 37,2% u których podczas wizyty nie przeprowadzono żadnego zabiegu – ani leczniczego, ani profilaktycznego. U 85,3% przeprowadzono leczenie próchnicy, a więc skutków braku profilaktyki.

Kontrowersje wzbudza nieraz usuwanie kamienia nazębnego przy pomocy tzw. ultradźwięków (inaczej nazywanego skalingiem). Jest to zabieg całkowicie bezpieczny. Natomiast, tak jak wspominałam, stan zapalny dziąseł związany z płytką i kamieniem nazębnym może nieść ze sobą niekorzystne konsekwencje dla przebiegu ciąży i zdrowia dziecka.

Również stosowanie znieczulenia miejscowego w ciąży budzi wśród pacjentek i lekarzy obawy – zupełnie niepotrzebnie. Zastosowanie znieczulenia ze środkami obkurczającymi naczynia pozwala użyć mniejszej ilości samego znieczulenia, zminimalizować nieprzyjemne odczucia w trakcie leczenia, a tym samym zmniejszyć stres pacjentki i zwiększyć jej komfort.

Nicole Sochacki-Wójcicka

3 min