W tym tygodniu obchodzimy Światowy Dzień Serca. Postanowiliśmy wykorzystać tę okazję, by pokazać Wam, z jak wielką skalą epidemii chorób sercowo-naczyniowych (CVD) mierzy się współczesna medycyna, i jak się chronić przed jej skutkami.
Na początek kilka ciekawostek. Czy wiedziałaś, że…
- Serce może kurczyć się nawet 100 000 razy na dobę, u dorosłej osoby bije w tempie ok. 70 uderzeń na minutę.
- Serce właściwie nie odpoczywa i nie zasypia.
- Łączna długość naczyń układu krążenia w ciele dorosłego człowieka szacowana jest na prawie 100 000 km!
- Serce kobiety waży średnio 240 g, mężczyzny 300-350 g.
- W ciągu minuty u zdrowej osoby każda komora serca przepompowuje ok. 5 l krwi. W ciągu naszego całego życia około 200 milionów litrów krwi.
- Pierwszej udanej transplantacji serca w Polsce dokonał Zbigniew Religa (5 listopada 1985 roku).
Na co chorują Polacy?
Serce to bez wątpienia najważniejszy narząd układu naczyniowego. Niestety choroby układu krążenia stanowią obecnie jedną z głównych przyczyn zgonów w naszej populacji. W tej bardzo szerokiej grupie znajduje się około 100 chorób.
Dane raportu Państwowego Zakładu Higieny (NIZP) wskazują, że w 2020 r. (w porównaniu do poprzedniego) aż o 17% wzrosła liczba zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Jednak CVD to śmiercionośny przeciwnik nie tylko w Polsce ale i na całym świecie. W samej Europie choroby te odpowiadają za ponad połowę przedwczesnych zgonów.
Najczęściej występujące choroby sercowo-naczyniowe to:
- nadciśnienie tętnicze,
- miażdżyca,
- udar mózgu,
- zawał serca,
- hipercholesterolemia,
- kardiomiopatie,
- choroba niedokrwienna serca,
- niewydolność serca.
Kto jest zagrożony chorobami układu krążenia?
Brak świadomości na temat potrzeby prozdrowotnych zachowań sprawia, że tak naprawdę każdy z nas może być narażony na choroby CVD. Dodatkowo należy zaznaczyć, że bagatelizujemy wiele nieprawidłowych zachowań: palenie papierosów (szczególnie u młodych ludzi), nieodpowiednia dieta, brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej, podwyższony poziom cukru we krwi, życie w ciągłym biegu i w stresie.
Grupy czynników ryzyka:
- Czynniki niemodyfikowane, czyli te od nas niezależne – wiek, płeć, czynniki genetyczne: wady wrodzone serca, rodzinne występowanie chorób kardiologicznych.
- Czynniki modyfikowane, na które mamy wpływ – niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, spożycie alkoholu, badania profilaktyczne, otyłość, stres.
Jakie objawy są alarmujące?
Nie sposób wymienić wszystkich doświadczanych przez pacjentów symptomów chorób. To na co warto zwrócić uwagę w życiu codziennym, to na przykład ból, który może pojawić się w klatce piersiowej w czasie wysiłku, ale i ten który pojawia się również nagle bez przyczyny.
Niepokojące są wszystkie nieprawidłowości w biciu serca, jego niemiarowe bicie, uderzenia jakby „od środka”, kołatanie. Równie niebezpiecznym sygnałem są omdlenia, zawroty głowy, utrata sił, problemy z oddychaniem – poczucie utraty tchu, duszności.
Pamiętajcie, by te i inne objawy skonsultować jak najszybciej z lekarzem.
Jak powinniśmy o siebie dbać?
Zacznijmy od tego, że znajomość objawów kardiologicznych to prawdziwe oręże prewencji chorób sercowo- naczyniowych. Nie zapominajmy również o regularnej kontroli stanu naszego zdrowia. Tutaj warto wspomnieć o badaniach ciśnienia tętniczego, stężenia cholesterolu i cukru we krwi, ale i zwykłej morfologii krwi.
Bardzo ważnym wsparciem naszego układu krążenia jest aktywność fizyczna i to w każdej postaci. Żeby zadbać o zdrowe serce nie trzeba od razu codziennie biegać, wystarczy 30-minutowy spacer w szybszym tempie.
W przypadku diety ważne jest ograniczenie spożycia cukrów prostych, tłuszczów zwierzęcych i wybieranie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Stawiajcie na tłuste ryby morskie.
Zdrowy styl życia to też rzucenie palenia, nienadużywanie alkoholu i ograniczenie stresu.
W przypadku diagnozy choroby kluczowe jest przestrzeganie zaleceń lekarskich, przyjmowanie leków i stosowanie diety.
Pamiętajcie, że nawet teraz kiedy wydaje się Wam, że jesteście jeszcze młodzi i zdrowi – wdrożenie profilaktyki jest bardzo ważne. Taka postawa zaprocentuje korzyściami w przyszłości. Co prawda będą one widoczne dopiero po kilku dekadach zdrowego stylu życia, ale dla serca warto zacząć już teraz!
Przeczytaj też:
- Problemy kardiologiczne w ciąży – diagnoza i leczenie arytmii;
- Leczenie migotania przedsionków;
- Bradykardia – co to jest, przyczyny, objawy i leczenie;
- Choroba wieńcowa – przyczyny, objawy i leczenie.