Zaburzenia lękowe to najczęściej występujące zaburzenia psychiczne. W ciągu życia nawet ok. 15% osób cierpi na różnego rodzaju zaburzenia związane z lękiem. Wiele rzeczy i zjawisk wywołuje w nas lęk, jednak żeby mówić o zaburzeniach, lęk i inne objawy związane z lękiem muszą być znacząco nasilone lub negatywnie wpływać na nasze życie codzienne.

Co to są zaburzenia lękowe?

Lęk często uważany jest za synonim strachu, jednak w praktyce te dwa pojęcia różnią się od siebie. Strach uznawany jest za naturalną, uzasadnioną reakcję organizmu na bezpośredni, zagrażający bodziec, zwiększającą szansę na przetrwanie.

Tymczasem lęk jest uczuciem, które powstaje w wyniku mniej konkretnego, oddalonego w czasie zagrożenia lub pojawia się bez wyraźnej przyczyny. O zaburzeniach lękowych mówimy wtedy, gdy reakcja lękowa jest nadmierna i zamiast pełnić rolę adaptacyjną, w rzeczywistości upośledza nasze funkcjonowanie.

Podział objawów lęku

Objawy lęku są bardzo zróżnicowane. Mogą dotyczyć sfery:

• psychicznej,
• behawioralnej, czyli związanej z naszym zachowaniem oraz
• somatycznej – związanej z ciałem i jego fizjologicznymi reakcjami.

Związane z psychiką:

• zamartwianie się,
• uczucie napięcia, niepokoju
• poczucie zagrożenia,
• lękowe wyczekiwanie,
• niemożność odprężenia się,
• ruminacje, czyli uporczywe rozmyślanie na dany temat, powracanie w myślach do różnych sytuacji,
• derealizacja – poczucie że świat jest inny, nierealny,
• depersonalizacja – zatracenie poczucia własnego „ja”, poczucie odrealnienia,
• pogorszenie koncentracji uwagi.

Objawy behawioralne lęku:

• niepokój manipulacyjny (np. nerwowe przebieranie palcami, manipulowanie przedmiotami),
• pobudzenie ruchowe, przymus poruszania się,
• zahamowanie ruchowe lub stupor, czyli bezruch.

Objawy somatyczne lęku

Mogą dotyczyć wielu układów:

• Uczucie dławienia, ucisk w klatce piersiowej, uczucie duszności, przyspieszony oddech.
• Przyspieszone bicie serca, kołatanie serca, podwyższone ciśnienie krwi.
• Nudności, przyspieszona perystaltyka jelit, biegunka.
• Częste oddawanie moczu.
• Drżenie rąk, drżenie głosu.
• Zaburzenia snu (trudności w zasypianiu, częste wybudzanie się w nocy i niemożność ponownego zaśnięcia).
• Zaburzenia libido.

Rodzaje zaburzeń lękowych

Najczęstsze zaburzenia lękowe to:

• zaburzenia lękowe z napadami lęku (lęk napadowy),
• zaburzenia lekowe uogólnione,
• zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne,
• zaburzenia lękowe w postaci fobii,
• reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne.

Leczenie zaburzeń lękowych może obejmować psychoterapię, farmakoterapię lub kombinację ich obu. Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem lub specjalistą zdrowia psychicznego, aby uzyskać odpowiednie leczenie dla indywidualnego zaburzenia lękowego.

Pamiętaj, że wyróżniamy różne rodzaje zaburzeń, a do tego każdy pacjent ma inne potrzeby, dlatego istotne jest ustalenie spersonalizowanego planu leczenia, który uwzględnia specyficzne objawy i sytuację chorego.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej przeczytaj też: Atak paniki – jakie są jego objawy i czy da się go leczyć?