Interakcje między lekami psychiatrycznymi a antykoncepcją hormonalną – co warto wiedzieć?

Czy stosowanie leków na depresję może wpływać na skuteczność antykoncepcji hormonalnej? A może to antykoncepcja zmienia działanie leków psychotropowych? Wiele kobiet zastanawia się nad tym, czy łączenie tych dwóch grup farmaceutyków jest bezpieczne. Odpowiedź w większości przypadków jest uspokajająca – nie ma dowodów na istotne interakcje między antykoncepcją hormonalną a lekami stosowanymi w psychiatrii. Istnieją jednak wyjątki, o których warto wiedzieć…

Jakie grupy leków przeciwdepresyjnych mogą być łączone z antykoncepcją hormonalną?

Wśród leków stosowanych w leczeniu depresji i innych zaburzeń psychicznych możemy wyróżnić:

• Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI),
• Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne,
• Buspiron,
• Atypowe leki przeciwpsychotyczne,
• Benzodiazepiny.

Badania nie wykazały, aby stosowanie tych leków miało wpływ na skuteczność antykoncepcji hormonalnej lub odwrotnie – aby antykoncepcja hormonalna obniżała efektywność leków psychotropowych. Odsetek nieplanowanych ciąż nie różni się wśród kobiet stosujących terapię psychiatryczną i antykoncepcję jednocześnie od tych, które przyjmują jedynie środki antykoncepcyjne.

Wyjątki od reguły – kiedy należy zachować ostrożność?

Istnieje jednak kilka substancji, które mogą wchodzić w interakcje z antykoncepcją hormonalną:

• Klozapina

Klozapina, atypowy lek przeciwpsychotyczny, może osiągać nawet 2-3 razy wyższe stężenie w osoczu w połączeniu z antykoncepcją hormonalną. Wynika to z obniżenia aktywności enzymu cytochromu P450 w wątrobie. Może to prowadzić do:

• nadmiernej sedacji,
• obniżenia ciśnienia tętniczego,
• drżenia,
• nudności.

W przypadku stosowania klozapiny zaleca się monitorowanie objawów i ewentualne dostosowanie dawki.

• Lamotrygina

Doustna antykoncepcja hormonalna może obniżać stężenie lamotryginy i kwasu walproinowego o 20-30%. Może to wpłynąć na skuteczność leczenia, dlatego warto przemyśleć dostosowanie dawkowania.

• Kwas walproinowy

To lek, który u kobiet w wieku rozrodczym stosuje się tylko w wyjątkowych sytuacjach ze względu na jego silne działanie teratogenne. Jeśli kobieta decyduje się na terapię kwasem walproinowym, zaleca się stosowanie dwóch wysoce skutecznych metod antykoncepcji.

• Karbamazepina

Karbamazepina indukuje produkcję globuliny wiążącej hormony płciowe, co skutkuje:

• obniżeniem stężenia progestyn,
• zwiększonym klirensem hormonów steroidowych,
• zmniejszoną dostępnością hormonów w organizmie.

Badania wykazały, że stężenie etynyloestradiolu i lewonorgestrelu może być niższe nawet o 50%. Z tego powodu nie zaleca się stosowania jedno- lub dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej u kobiet przyjmujących karbamazepinę.

W większości przypadków antykoncepcja hormonalna i leki przeciwdepresyjne mogą być stosowane jednocześnie bez obaw o ich skuteczność. Jednak niektóre leki, takie jak klozapina, lamotrygina, kwas walproinowy i karbamazepina, mogą wchodzić w interakcje z antykoncepcją hormonalną, co wymaga szczególnej uwagi i monitorowania przez lekarza. Jeśli masz wątpliwości dotyczące swojej terapii, zawsze skonsultuj się ze specjalistą