Mleko roślinne to dobry wybór dla małych dzieci?

Coraz więcej rodziców decyduje się na zamianę tradycyjnego mleka krowiego na napoje roślinne – z troski o zdrowie, środowisko czy z powodów etycznych. Ale czy taka zmiana to na pewno dobry wybór w diecie małych dzieci? Najnowsze badania opublikowane w Journal of Health, Population and Nutrition pokazują, że odpowiedź nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać.

Mleko krowie – coś więcej niż napój

Mleko krowie od lat stanowi ważny element dziecięcej diety. Zawiera nie tylko dobrze przyswajalne białko, ale też wapń, jod, witaminy B2 i B12, które są kluczowe dla rozwoju kości, mózgu i układu nerwowego w pierwszych latach życia. W Niemczech opracowano tzw. Zoptymalizowaną Dietę Mieszaną (OMD – Optimized Mixed Diet), która uwzględnia mleko w codziennym jadłospisie dzieci w wieku 1–3 lat – dokładnie 219 g mleka dziennie.

Mleko roślinne w diecie dziecka – co się zmienia?

Naukowcy przyjrzeli się, co dzieje się z dietą dzieci, gdy mleko krowie w modelu OMD zastępuje się różnymi napojami roślinnymi: sojowym, migdałowym i owsianym – zarówno w wersjach wzbogacanych, jak i podstawowych (czyli tzw. „czystych” produktów bio). Do badania włączono także specjalistyczne produkty dla dzieci, jak preparaty na bazie soi oraz tzw. „growing-up drinks”.

Wyniki? Zamiana mleka na napój roślinny nie wpłynęła znacząco na ilość dostarczanej energii ani białka (pod warunkiem, że był to napój sojowy), ale już na poziom witamin i minerałów – i to bardzo.

• Największe spadki dotyczyły wapnia, witaminy B12, B2 oraz jodu.
• W przypadku napojów niewzbogacanych, ilość tych składników spadała nawet o połowę.
• Napoje organiczne (bio) – które nie mogą być wzbogacane syntetycznymi witaminami i minerałami – okazały się najmniej korzystne.

Jod, czyli cichy bohater dziecięcej diety

To właśnie jod okazał się składnikiem, którego najbardziej brakowało po zastąpieniu mleka napojami roślinnymi. Niewiele osób wie, że już teraz aż 30% niemieckich maluchów cierpi na niedobór jodu, a mleko to jedno z jego głównych źródeł w diecie. Po przejściu na napoje roślinne bez wzbogacania, dzienne spożycie jodu spadało nawet o 60%.

Co ciekawe, tylko specjalistyczne produkty dla dzieci – jak np. napoje typu „growing-up” – potrafiły nie tylko uzupełnić niedobory, ale nawet znacząco poprawić poziomy żelaza i jodu.

Organiczne = zdrowe? Nie zawsze

Dla wielu rodziców wybór produktu z napisem „bio” wydaje się najzdrowszy. Ale – i tu pojawia się zaskoczenie – europejskie regulacje dotyczące żywności organicznej zabraniają dodawania do niej syntetycznych witamin i minerałów. To znaczy, że napoje bio często nie mają prawie wcale wapnia, jodu czy witaminy B12, chyba że pochodzą one naturalnie z surowców – co w praktyce zdarza się rzadko.

To poważne ograniczenie – szczególnie w diecie dzieci, które są w fazie intensywnego rozwoju.

Zapamiętaj!
Rodzice, jeśli rozważacie zastąpienie mleka w diecie Waszego malucha napojem roślinnym, warto podejść do tego świadomie. Nie każdy napój „roślinny” oznacza to samo – ogromne znaczenie ma, czy produkt jest wzbogacany i do jakiej grupy wiekowej jest kierowany. To nie tylko kwestia wyboru „zdrowszego” stylu życia – to decyzja, która realnie wpływa na rozwój Waszego dziecka.

Jeśli zależy Wam na diecie roślinnej, skonsultujcie się z pediatrą lub dietetykiem dziecięcym, by wybrać produkt, który nie tylko wpisze się w wartości rodzinne, ale też dostarczy dziecku wszystkiego, czego potrzebuje.

Co z tego wynika?

Napoje roślinne mogą zastępować mleko krowie w diecie dzieci, ale tylko po odpowiednim doborze produktu.

Niewzbogacane napoje roślinne (zwłaszcza bio) mogą prowadzić do niedoborów wapnia, jodu, witamin z grupy B.

Tylko specjalistyczne produkty dla dzieci (np. formuły lub „growing-up drinks”) zapewniały pełne pokrycie zapotrzebowania na kluczowe mikroskładniki.

Podsumowanie dla zabieganych rodziców

Jeśli chcecie zamienić mleko krowie na napój roślinny w diecie dziecka 1–3 lata:

• Wybierajcie produkty wzbogacane – najlepiej stworzone z myślą o dzieciach.
• Zwracajcie uwagę na zawartość wapnia, jodu, witamin B2 i B12.
• Napoje typu „bio” to świetny wybór dla dorosłych – ale dla dzieci mogą nie wystarczyć.
• Zawsze konsultujcie zmiany w diecie malucha z lekarzem lub dietetykiem.

Czy rozważaliście zamianę mleka na napój roślinny u swojego dziecka? Macie doświadczenia z „growing-up drinks”? Chętnie poznamy Wasze historie!