Rak trzonu macicy (rak endometrium), czyli najczęstszy rak w ginekologii. Przyczyny i objawy

90% raków trzonu macicy występuje u kobiet po 50. roku życia. Jakie objawy powinny Cię zaniepokoić?

Rak trzonu macicy – rak endometrium – jest w społeczeństwie „nieznanym” nowotworem. Znają go zazwyczaj kobiety, które sama zachorowały, miały podejrzenie tej choroby lub miał ją ktoś z ich otoczenia.

Jest to dość zaskakujące zjawisko, zważając na fakt, że rak endometrium (czyli rak błony śluzowej macicy czy rak trzonu macicy – te trzy nazwy to synonimy, czyli pojęcia które znaczą to samo) jest najczęstszym nowotworem złośliwym dróg rodnych. Co więcej ze względu na nasz styl życia, jest to nowotwór który wykazuje się wzrostem częstości występowania na przestrzeni ostatnich dekad.

Gdy zbieram wywiad z pacjentkami czy to w szpitalu czy w gabinecie, zazwyczaj pytam o tak zwany wywiad rodzinny – czyli na co chorują, chorowali lub na co zmarli – rodzice, rodzeństwo, dziadkowie i babcie. Tu niezwykle często odpowiedź, która się pojawia to „babcia/mama/ciocia” miała nowotwór „spraw kobiecych” – może Wam się to wydawać dziwne, ale naprawdę tak „raki ginekologiczne” są powszechnie nazywane w naszym społeczeństwie.

Jestem przekonana, że to będzie się zmieniać. Jest to dość duży problem, bo o tyle o ile rak szyjki macicy nie jest zasadniczo nowotworem dziedziczonym, to rak jajnika czy nasz dziś brany na tapet rak endometrium może mieć element występowania rodzinnego.

Czasami, a nawet niezwykle często pacjentki mówią, że mama/babcia/ciocia miały raka macicy. Niby to brzmi medycznie, na pewno lepiej niż rak „spraw kobiecych” – ale prawda jest taka, że nam ginekologom to za dużo nie mówi. Zadajemy wtedy pacjentce pytanie „Pani babcia miała raka trzonu macicy czy raka szyjki macicy?” – pacjentki wtedy robią wielkie oczy, bo nie bardzo rozumieją o co nam chodzi – rak macicy to rak macicy, podobnie jak rak piersi to rak piersi.

No więc nie.

Spis treści:

  1. Czym jest rak trzonu macicy?
  2. Badania profilaktyczne
  3. Objawy raka trzonu macicy
  4. Czynniki ryzyka
  5. Leczenie
  6. Rokowania

Czym jest rak trzonu macicy?

Rak szyjki macicy i rak trzonu macicy (inaczej rak endometrium) to dwie ZUPEŁNIE inne choroby. Łączy je jedynie to, że są to „sprawy kobiece” – bo mężczyzna ani jednego ani drugiego raka siłą rzeczy mieć nie może.

Rak trzonu macicy jest najczęstszym rodzajem nowotworu złośliwego wywodzącego się z narządów rodnych u kobiet. Jest co najmniej 3 razy tak częsty jak rak szyjki macicy i około 2 razy częstszy od raka jajnika.

Co prawda biologia tego nowotwory jest zdecydowanie bardziej łagodna – mówiąc po ludzku „mniej śmiertelna” niż innych nowotworów ginekologicznych – to ze względu na skalę zachorowań to właśnie więcej kobiet umiera w Polsce co roku na raka trzonu macicy a nie na raka szyjki macicy, o którym się dużo więcej mówi.

Powszechne są kampanie namawiające do wykonania cytologii szyjki macicy – i bardzo dobrze! Bo rak szyjki macicy nie daje objawów i jeśli kobieta nie będzie regularnie (co 3 lata według NFZ lub nawet co roku aby zwiększyć czułość wykrywalności*) wykonywała cytologii – to rak szyjki macicy da dopiero objawy jak będzie już naciekał na sąsiadujące tkanki i na skuteczne leczenie będzie już za późno.

(*) poza cytologią w kontekście profilaktyki raka szyjki macicy bardzo ważne jest także typowanie DNA HPV co 5 lat – obecnie trwa program pilotażowy w naszym kraju, ale w wielu europejskich krajach takie badanie zamiast lub w połączeniu z cytologią jest już standardem.

Badania profilaktyczne a rak trzonu macicy

Ale to co pewnie część z Was zaskoczy – cytologia szyjki macicy nie mówi nam NIC o raku trzonu macicy, bo badanie to jest celowane na inny rodzaj nowotworu.

Nie ma idealnego badania profilaktycznego w kontekście wykrywania raka trzonu macicy, nie ma programu badań przesiewowych z 2 powodów:

  • żadne dostępne badanie nie jest na tyle opłacalne i czułe, aby prowadzić screening raka trzonu macicy (tak jest nie tylko w Polsce, z tego co wiem to nigdzie na świecie nie ma takiego programu),
  • rak trzonu macicy zazwyczaj już w pierwszym stadium rozwoju daje objawy, które skłaniają kobiety do udania się do ginekologa.

Objawy raka trzonu macicy

Jest jeden główny objaw raka trzonu macicy – plamienie i krwawienie z dróg rodnych.

90% raków trzonu macicy występuje u kobiet po 50. roku życia, każde plamienie lub krwawienie z dróg rodnych po menopauzie powinno być pilnie zgłoszone do ginekologa.

Lekarz wykona USG (które może być podejrzane ale może także być pozornie prawidłowe), dlatego zaleca się aby każde krwawienie po menopauzie było powodem do zrobienia biopsji endometrium. Może to być biopsja aspiracyjna w warunkach gabinetowych lub (dużo częściej) będzie to diagnostyczne wyłyżeczkowanie jamy macicy (zabieg dawnej zwany abrazją macicy).

Niekiedy jednak ujście macicy u kobiet po menopauzie jest zarośnięte, i wtedy choroba długo nie daje objawów. Dlatego nie można zalecić kobiecie po menopauzie aby tylko chodziła do ginekologa jak ją będzie coś niepokoić. Powinna chodzić regularnie, idealnie raz na rok i w miarę możliwości mieć wykonane USG – bo u takich pacjentek obraz endometrium powinien wyglądać podejrzanie.

Największe wyzwanie diagnostyczne ale także lecznicze, stanowią kobiety z rakiem endometrium, które jeszcze miesiączkują. Samo krwawienie czy plamienie z dróg rodnych nie skłoni tych pacjentek do tak dużego niepokoju, jak kobiety po menopauzie, i wczesne objawy raka trzonu macicy mogą być długo niecharakterystyczne.

Co powinno Cię niepokoić?

Obfite miesiączki, przedłużające się miesiączki, krwawienia międzymiesiączkowe, nieprawidłowy obraz endometrium w USG – endometrium grube lub polipowate – są to objawy które powinny skłonić do wykonania badania histopatologicznego czyli mikroskopowej oceny tkanek pod względem nowotworu.

Czynniki ryzyka raka trzonu macicy

Jeden z głównych czynników, który 2,5 krotnie zwiększa ryzyko rozwinięcia raka endometrium jest otyłość oraz choroby metaboliczne, które występują częściej u otyłych kobiet – cukrzyca typu II, insulionooporność – ale także brak posiadania potomstwa (dawniej zwane nierództwem), niepłodność, zespół policystycznych jajników (PCOS), wczesne wystąpienie pierwszej miesiączki przed 11 r.ż., późne wystąpienie menopauzy po 55 r.ż., stosowanie niezrównoważonej hormonalnej terapii menopauzy estrogenami bez gestagenów, oraz stosowanie hormonalnej terapii u pacjentek leczonych z powodu raka piersi.

Są także czynniki, które zmniejszają ryzyko wystąpienia raka trzonu macicy – jest to:

  • posiadanie dzieci,
  • aktywność ruchowa i prawidłowa masa ciała,
  • prawidłowa zbilansowana dieta,
  • wieloletnie stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej,
  • wkładka wewnątrzmaciczna wydzielająca gestageny (np. Mirena, Levosert,Yaydess, Kyleena).

Leczenie raka endometrium

Podstawowa metoda leczenia raka endometrium jest wycięcie macicy z przydatkami (przydatki to jajniki i jajowody) – jest to możliwe we wczesnym stadium zaawansowania choroby, jeśli rak ogranicza się wyłącznie do tego narządu.

U części kobiet dodatkowo trzeba stosować – radioterapię i chemioterapię (rzadziej).

U młodych kobiet, które nie wyrażają zgody na usunięcie macicy ponieważ jeszcze planują potomstwo, a choroba jest na wczesnym etapie zaawansowanie, możliwe jest leczenie zachowawcze w postaci hormonoterapii, następnie kontroli i niezwłocznego zalecenia starań o ciąże – często przy pomocy metod wspomaganego rozrodu aby przyspieszyć zajście w ciążę. Niestety tylko u około 30% tych pacjentek z wcześnie rozpoznanym rakiem trzonu udaje się uzyskać ciążę.

Kończąc już ten, mam nadzieję, prosty i zrozumiały artykuł – chciałabym abyście wiedziały, że taka choroba jak rak trzonu macicy istnieje, jest inną chorobą niż rak szyjki macicy – i jest najczęstszym nowotworem złośliwym w ginekologii.

Rak trzonu macicy – rokowania

Wcześnie rozpoznany rak endometrium bardzo dobrze rokuje. Jednak problem jest taki, że w Polsce kobiety po menopauzie (niestety) w większości uważają, że nie mają powodu chodzić do ginekologa i nawet przy objawach potrafią odwlekać z wizyta.

Chciałabym abyście na ten temat porozmawiały z kobietami z waszej rodziny – babcią, mamą, ciocią. Bo to one są grupą ryzyka. Zadbajcie o ich zdrowie.

What’s your Reaction?
+1
5
+1
2
+1
12
+1
3
+1
1
+1
0
+1
2

2 komentarze dla “Rak trzonu macicy (rak endometrium), czyli najczęstszy rak w ginekologii. Przyczyny i objawy

  1. Dziękuję za ten prosty i zrozumiały artykuł , moja mama miała raka trzonu macicy , mam 48 lat i plamienia w 2 fazie cyklu , do tej pory na wizytach mówiono , że to etap menopauzy . W zeszłym tygodniu trafiłam do lekarki , która natychmiast skierowała mnie na HCS, jestem po czekam na wyniki , polipowatość to jeszcze nie tak.

  2. Bardzo dobrze napisany artykuł bardzo mnie zainteresował ponieważ mam 48 lat i bardzo staram się badać raz do roku i robić usg dróg rodnych .

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *