Choroby przenoszone drogą płciową, inaczej nazywane chorobami wenerycznymi wywoływane są przez bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki oraz pasożyty, które są nabywane i przenoszone podczas aktywności seksualnej.
Do zakażenia dochodzi przez kontakty seksualne, czyli podczas stosunku pochwowego, analnego lub oralnego niezabezpieczonego prezerwatywą, z chorą osobą lub nosicielem danej choroby.
Choroby weneryczne stanowią istotny problem społeczny – dotyczą nastolatków, kobiet i mężczyzn w wieku rozrodczym, a także kobiet w ciąży, również noworodków.
Choroby weneryczne często nie dają objawów, a powodują późne powikłania.
Spis treści:
- Choroby weneryczne – statystyki
- Choroby weneryczne – objawy
- Rodzaje chorób wenerycznych
- Profilaktyka
- Co w przypadku infekcji?
Choroby weneryczne w Polsce i na świecie
W 2021 roku Centers for Disease Control and Prevention (CDC) wydało obszerne wytyczne dotyczące diagnozowania i leczenia chorób przenoszonych drogą płciową, zwłaszcza, że wzrasta częstość tych infekcji.
W Polsce liczba nowych zachorowań również się zwiększa, niestety statystyki z ostatnich lat są zaburzone przez trudności diagnostyczne związane z okresem pandemii.
Raport CDC 2020:
- chlamydia: 1,6 mln przypadków (spadek 1,2% w porównaniu do 2016 r.);
- rzeżączka: 677 769 przypadków (wzrost 45% do 2016 r.);
- kiła: 133 945 przypadków (wzrost 52% do 2016 r.);
- kiła wrodzona u noworodka: 2 148 przypadków (wzrost 235% do 2016 r.).
Choroby weneryczne – objawy
Objawy chorób przenoszonych drogą płciową mogą pojawiać się w różnych częściach ciała, nie tylko w okolicy narządów płciowych. Niektóre choroby weneryczne mogą przebiegać bezobjawowo lub skąpoobjawowo, zwłaszcza u kobiet.
To, co powinno zaniepokoić to upławy lub ropna wydzielina z pochwy lub penisa, nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych, pojawienie się zmian przypominających owrzodzenie, pęcherze lub grudki na wargach sromowych, penisie lub w jamie ustnej.
Zwrócić uwagę powinno też pieczenie, swędzenie sromu lub pochwy, a także problemy z oddawaniem moczu lub ból przy mikcji, ból w podbrzuszu lub powiększenie węzłów chłonnych pachwinowych.
Żadna niepokojąca zmiana związana z okolicami intymnymi nie powinna zostać zignorowana.
Niezwykle istotnym czynnikiem jest czas – rozwój choroby wenerycznej może przebiegać początkowo bardzo łagodnie, lecz nie można sobie pozwolić na uśpienie czujności. Odwlekanie wizyty u lekarza np. ze względu na wstyd jedynie pogarsza sytuację.
Rodzaje chorób wenerycznych
Choroby przenoszone drogą płciową możemy podzielić na dwie grupy: ze względu na czynnik je wywołujący i na te podzielone według objawów.
Choroby weneryczne podzielone ze względu na czynnik je wywołujący:
Bakterie:
- kiła,
- rzeżączka,
- chlamydia,
- mykoplazma,
- wrzód weneryczny,
- ziarnica weneryczna pachwin,
- ziarniniak pachwinowy.
Wirusy:
- HSV1 i HSV2,
- HPV,
- mięczak zakaźny,
- HIV,
- HCV,
- HBV.
Pierwotniaki:
- rzęsistek pochwowy.
Pasożyty:
- świerzb,
- wszawica łonowa.
Choroby weneryczne podzielone ze względu na objawy:
Przebiegające z owrzodzeniem na narządach rodnych lub okolicy:
- kiła,
- HSV, czyli opryszczka,
- wrzód weneryczny,
- ziarnica weneryczna pachwin.
Przebiegające z zapaleniem, nieprawidłową wydzieliną:
- chlamydia,
- rzeżączka,
- rzęsistkowica.
Choroby niedające objawów w okolicy narządów płciowych:
- HIV,
- HCV,
- HBV,
- HPV – wirusy mogące wywołać choroby śmiertelne.
Choroby weneryczne – profilaktyka
Najważniejsze to unikać przygodnych stosunków seksualnych bez zabezpieczenia. Udowodniono, że konsekwentnie i w prawidłowy sposób użytkowane prezerwatywy zabezpieczają przed zakażeniem HIV (u osób regularnie współżyjących z partnerem HIV dodatnim) osobę ujemną w 71-80%. Dodatkowo zmniejszają ryzyko takich infekcji jak zakażenia chlamydią, rzeżączką, rzęsistkowicą oraz WZW typ B.
Należy pamiętać, że prawidłowe użytkowanie prezerwatywy, to zmienianie jej po każdym akcie seksualnym.
Ciekawostką jest, też że mężczyźni obrzezani mają mniejsze ryzyko infekcji HIV, a także innych zakażeń przenoszonych drogą płciową.
Istnieje też profilaktyka w postaci szczepień ochronnych – większość młodych osób w Polsce jest zaszczepiona przeciw WZW typ B. Mamy także szczepienie przeciw wirusowi HPV, który jest odpowiedzialny za ponad 90% raków szyjki macicy i przenoszony przez kontakty seksualne.
Co w przypadku infekcji?
W przypadku podejrzenia infekcji przenoszonej drogą płciową, bezwzględnie powinnaś skontaktować się z lekarzem i poddać diagnostyce. Lekarz na podstawie wywiadu i badania zaproponuje dalsze postepowanie, określi ryzyko i wdroży adekwatne leczenie, a także w przypadku potwierdzenia zakażenia chorobą weneryczną zaleci poinformowanie i leczenie partnerów seksualnych z ostatnich 3 miesięcy.
Zakażenia chlamydiami, kiłą czy też rzeżączką leczy się antybiotykami, natomiast w przypadku ryzyka infekcji wirusem HIV możliwe jest zastosowanie profilaktyki poekspozycyjnej pod postacią leków antyretrowirusowych.
Przeczytaj również:
Źródła:
https://www.cdc.gov/std/statistics/2020/default.htm