Trzecia dawka szczepienia przeciw COVID-19 w ciąży – czy i kiedy ją przyjąć?

Przekonywali, by zaszczepić się jak najszybciej dla ochrony siebie, osób ze swojego otoczenia i przyszłych dzieci. Po dwóch dawkach miało być już bezpiecznie, miało być normalnie… Jak jest?

Wirus to trudny przeciwnik, nie odpuszcza, mutuje, pojawiają się nowe warianty. Pandemia nadal szaleje. I niestety, jak pokazują coraz nowsze badania, nasza odporność wraz z upływem czasu od ostatniego szczepienia spada. Dlatego też pojawiają się dawki przypominjące szczepień.

Nie jest to nowość w medycynie. Przeciwko grypie szczepimy się co roku, więc nie powinno być aż tak zaskakujące, że przeciw Sars-CoV-2 też musimy się doszczepiać.

Jak działa trzecia dawka szczepionki przeciw COVID-19?

W przypadku COVID-19 u osób immunokompetentnych trzecia (lub druga. w wypadku przyjęcia preparatu Johnson) dawka szczepienia działa właśnie jak booster – mobilizuje komórki pamięci układu odpornościowego, zwiększa i przedłuża odporność po szczepieniu podstawowym. 

W Polsce od 2 listopada 2021 r. mogą ją otrzymać osoby pełnoletnie, po upływie co najmniej 6 miesięcy od zakończenia cyklu podstawowego. 

Według badań WHO (2021) skuteczność preparatów Pfizer-BioNTech, Moderny, Johnson & Johnson i Astra Zeneca: 

• > 6 miesięcy od zakończenia szczepienia podstawowego ochrona przed ciężkim przebiegiem utrzymuje się na poziomie >70% (spadek o 8-10 punktów procentowych), 
• zaś ochrona przed infekcją i objawowym COVID-19 spada o 20-30 punktów procentowych.

Dawka przypominająca znacząco wzmacnia ochronę przed objawowym COVID-19 oraz ciężkim przebiegiem. 

Skuteczność dawki przypominającej według badań z Izraela z 2021 roku:

Międzynarodowi eksperci, towarzystwa ginekologów i położników ze Stanów Zjednoczonych (ang. The American College of Obstetricians and Gynecologists ACOG) oraz Wielkiej Brytanii (RCOG) rekomendują podawanie trzeciej dawki szczepionki kobietom ciężarnym „as soon as possible”, czyli najszybciej jak to możliwe, niezależnie od trymestru ciąży, ale od czasu jaki upłynął od szczepienia podstawowego.

Wszystko po to, aby uchronić ciężarne przed ciężkim przebiegiem COVID-19, hospitalizacją i powikłaniami położniczymi.

Kobietom w ciąży w ramach szczepienia przypominającego można podać dowolny zarejestrowany preparat. 

Nie zaleca się wykonywania badań diagnostycznych w kierunku zakażenia SARS-CoV-2,  ani serologicznych w celu potwierdzenia przebycia zakażenia wyłącznie po to, aby podjąć decyzję o szczepieniu. Aktualnie dostępne dane nie pozwalają ustalić stężenia przeciwciał (punkt odcięcia) korelującego z indywidualną ochroną przed COVID-19. 

U osób po przechorowaniu SARS-CoV-2 odpowiedź immunologiczna na zakażenie może być różna. Natomiast odpowiedź immunologiczna na szczepienie przeciwko COVID-19 jest bardziej pewna, spójna i przewidywalna. 

Szczepienie przeciwko COVID-19 zaleca się wszystkim kobietom w ciąży. 

Kiedy przyjąć trzecią dawkę szczepionki przeciw COVID-19 w ciąży?

Jeżeli kobieta zajdzie w ciążę po podaniu pierwszej dawki szczepionki, której schemat podstawowy wymaga podania dwóch dawek, drugą dawkę należy podać zgodnie z zaleceniami tak, aby jak najszybciej zapewnić osobie szczepionej maksymalną możliwą ochronę.

Podobnie jest z podaniem dawki przypominającej. Panuje opinia, aby podawać ją w III trymestrze w celu wytworzenia jak największej ilości przeciwciał dla ochrony dziecka. Tak robimy np. przy szczepieniu na krztusiec, bo jest on groźny przede wszystkim dla noworodka.

COVID-19 jest bardzo groźny dla kobiety ciężarnej i tutaj obowiązuje wspominane wyżej zalecenie szczepienie – najszybciej jak to możliwe.

Przeczytaj więcej na temat szczepienia przeciwko COVID-19 w ciąży.

Źródła:

• Duration of Effectiveness of Vaccines Against SARS-CoV-2 Infection and COVID-19 Disease: Results of a Systematic Review and Meta-Regression;
• D. Feikin, M.Higdon, 18 Nov 2021, Effectiveness of a third dose of the BNT162b2 mRNA COVID-19 vaccine for preventing severe outcomes in Israel: an observational study;
• Noam Barda, MD , Noa Dagan, MD , Prof Cyrille Cohen, PhD, et al. Published: October 29, 2021, The Lancet;
• COVID-19 Vaccines and Pregnancy: Conversation Guide Key Recommendations and Messaging for Clinicians ACO;
• COVID-19 vaccines, pregnancy and breastfeeding, RCOG, 21.12.2021;
• Wytyczne szczepienia przeciwko COVID-19. Tymczasowe zalecenia Centers for Disease Control and Prevention (stan na 29 listopada 2021 r.)
• Centers for Disease Control and Prevention: Interim clinical considerations for use of COVID-19 vaccines currently authorized in the United States.