Szczepienia przeciwko COVID-19 u kobiet w ciąży

Infekcja COVID-19 w ciąży może być bardzo groźna nie tylko dla Ciebie, ale również dla Twojego dziecka, dlatego niezwykle ważne jest, abyś się zaszczepiła. Kiedy? Najlepszym okresem na szczepienie przeciw COVID-19 jest II trymestr.

Koronawirus jest obecny w naszym życiu i nadal mocno je dezorganizuje. Niestety wszystko wskazuje na to, że jeszcze długo będzie nam towarzyszył. Po początkowej panice, lockdownach, licznych zachorowaniach i zgonach wśród najbliższych, powoli uczymy się, jak funkcjonować na co dzień z pandemią.

Obserwujemy fale zachorowań na COVID-19 powodowane przez różne odmiany wirusa SARS-CoV-2, w których ciężki, wymagający hospitalizacji przebieg choroby dotyczy prawie wyłącznie osób niezaszczepionych. 

W grupie osób o zwiększonym ryzyku zachorowania na SARS-CoV-2 znajdują się kobiety ciężarne. Spowodowane jest to zmianami fizjologicznymi występującymi u kobiety w ciąży, między innymi w układzie immunologicznym przez mniejszą odpornością na infekcje. Ponadto przy rosnącej macicy, w której znajduje się płód, mogą pojawić się trudności z oddychaniem.

Szczepienia to profilaktyka

Prawdą jest, że duża liczba ciężarnych – zakażonych koronawirusem –  może nie odczuwać żadnych objawów związanych z infekcją lub też będzie mieć łagodny przebieg choroby i doświadczy tylko typowych objawów infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak gorączka, ból mięśni czy gardła.

Jednak powinniśmy pamiętać, że możliwość podawania leków u ciężarnej jest ograniczona, a nigdy nie wiemy, kiedy infekcja może ulec zaostrzeniu i kiedy wystąpią w jej przebiegu powikłania. Dodatkowo rośnie, już i tak zwiększone ryzyko zakrzepów w ciąży.

Grafiki opracowane na podstawie: SARS-CoV-2 infection in pregnancy: A systematic review and meta-analysis of clinical features and pregnancy outcomes (2020): https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7334039/

Zaufaj nauce a nie spiskowym teoriom

Wszystko to wskazuje na zasadność stosowania najważniejszej metody postępowania profilaktycznego, jaką są szczepienia. Szczepienia towarzyszą nam od najmłodszych lat, wszak szczepimy nasze dzieci, aby zabezpieczyć jej przed chorobami zakaźnymi. Dzięki szczepieniom wyeliminowaliśmy lub też mocno ograniczyliśmy występowanie takich chorób jak ospa prawdziwa, polio czy też odra.

W codziennej praktyce, rutynowo szczepimy ciężarne na tężec, krztusiec, błonicę i grypę, a jednak szczepienie przeciwko COVID-19 budzi tak wiele niepokoju wśród pacjentek i ich rodzin. Pacjentki wahają się, często opierają swoją wiedzę na niesprawdzonych źródłach, ulegają silnym wpływom ruchów antyszczepionkowych – zamiast zaufać nauce. 

Rekomendacje towarzystw

Nowoczesna medycyna oparta jest na standardach i procedurach tworzonych na podstawie EBM (evident based medicine), czyli na dowodach naukowych. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wydało w kwietniu 2021 roku oficjalne zalecenia dotyczące szczepień ciężarnych przeciwko COVID-19, w których stwierdza na podstawie danych światowych, jak i polskich, że szczepionki przeciw COVID-19 powinny być oferowane ciężarnym i kobietom karmiącym. 

W wydanej rekomendacji przeczytacie, że preferowane jest szczepienie szczepionkami opartymi na technologii mRNA (Pfizer i Moderna). Wynika to ze zdecydowanie większej liczby obserwacji i ocen bezpieczeństwa szczepień kobiet ciężarnych szczepionkami mRNA.

Stwierdzono też, że częstość działań niepożądanych po szczepieniu ciężarnych, nie różniła się od częstości tych objawów u zaszczepionych kobiet niebędących w ciąży. Dodatkowo wykazano, że powikłania, takie jak poronienie, poród przedwczesny, zgon dziecka była podobna do danych dla wszystkich kobiet w ciąży, niezależnie od szczepienia.

Co istotne, jeśli jesteś w ciąży zachorowanie na COVID-19 może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie Twoje i Twojego dziecka, włącznie z ryzykiem śmierci. Szczepienie przeciw COVID-19, jak wiemy już z doświadczenia, może nie ustrzec nas przed zachorowaniem, jednak znacznie ogranicza ryzyko ciężkich powikłań i hospitalizacji. 

Kiedy najlepiej się zaszczepić?

Optymalnym rozwiązaniem byłoby wykonanie pełnego cyklu szczepień przed ciążą, mimo to z różnych przyczyn wiele z nas tego nie robi, czy też z powodu niechęci, braku informacji lub też wcześniejszego przechorowania COVID. Jednak wiemy, że stężenie przeciwciał po szczepieniu jest większe niż po przechorowaniu, a przebycie infekcji SARS-CoV2 nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia. 

Zalecenia mówią, że najlepszym czasem na szczepienie w ciąży jest okres II trymestru, gdy mamy już zakończoną organogenezę, czyli tworzenie się narządów wewnętrznych płodu. W tym czasie, jeśli nawet wystąpią niekorzystne działania niepożądane po szczepieniu, tzn. NOP-y typu gorączka, ból, zaczerwienienie w miejscu wkłucia nie będą one miały wpływu na prawidłowy rozwój narządów dziecka. 

Reakcje anafilaktyczne

Na podstawie obserwacji zaszczepionych kobiet stwierdzono także, że reakcje anafilaktyczne po szczepieniu są wyjątkowo rzadkie (47 przypadków na 10 milionów zaszczepionych kobiet), a jak już występują to w 90% przypadkach u osób, u których już wcześniej obserwowano reakcje alergiczne. 

Ważnym aspektem wpływającym na termin szczepienia w ciąży jest informacja, że przeciwciała wytworzone przez zaszczepioną ciężarną (czas tworzenia to ok. 3-4 tyg. po szczepieniu) przechodzą do płodu, co w sposób optymalny zabezpiecza dziecko przed zachorowaniem.

Transport przeciwciał przez łożysko jest największy w III trymestrze ciąży, czyli najodpowiedniejszy moment na przyjęcie szczepionki to II trymestr ciąży. Pamiętajmy też, że przeciwciała wytworzone przez organizm kobiety, będą przenikać do mleka kobiecego, a przez to działać ochraniająco na dziecko, także w okresie karmienia piersią.

Dodatkowo nie bez znaczenia pozostaje zaszczepienie Waszego partnera, kiedy planujecie lub jesteście w ciąży, z powodu narażenia Was i dziecka na infekcje SARS-CoV2.

Dla nieprzekonanych, a lubiących przywoływać światowe informacje:

  • WHO zaleca, aby ciężarne narażone na duże ryzyko zakażenia COVID lub z chorobami towarzyszącymi były zaszczepione po konsultacji z lekarzem prowadzącym.
  • Amerykanie uważają, że nie należy wstrzymywać szczepień ciężarnych.
  • W Kanadzie i Niemczech organizacje naukowe uznają za słuszne podejmowanie przez kobiety w ciąży, decyzji o szczepieniu przeciw COVID-19.
  • Wielka Brytania, Izrael oraz Belgia zalecają szczepienie wszystkich ciężarnych, niezależnie od czynników ryzyka, natomiast w Holandii przeważa opinia, żeby szczepić ciężarne z chorobami współistniejącymi.

Mając na uwadze całą tę wiedzę, możemy stwierdzić, że rady osób postronnych, często dobrze nam życzących, jednak nie mających wiedzy medycznej, lub też środowisk antyszczepionkowych, nie powinny mieć wpływu na Wasze decyzje, związane z Waszym zdrowiem i zdrowiem Waszego jeszcze nienarodzonego dziecka.

Informacje o dostępności szczepień dla ciężarnych powinien przedstawić Wam lekarz prowadzący ciążę, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej. 

Pamiętajcie, że za nami wiele miesięcy zamknięcia, tęsknoty za normalnością. Pandemia trwa nadal, a my w końcu dysponujemy zbadaną i bezpieczną szczepionką na chorobę, która jest bardzo niebezpieczna. Zatem, jeśli mamy możliwość, by zrobić coś, aby poprawić bezpieczeństwo nasze i naszych bliskich, to czy nie warto z tego skorzystać?

Przeczytaj więcej o:

Źródła:

  • Stanowisko Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące szczepień kobiet ciężarnych przeciwko COVID19 (Wrocław 26.04.2021);
  • Szczepienia przeciwko COVID-19 kobiet planujących ciążę, będących w ciąży czy w okresie laktacji; prof. Lauterbach, Ginekologia po dyplomie 11.2021;
  • Clinical manifestations, risk factors, and maternal and perinatal outcomes of coronavirus disease 2019 in pregnancy: living systematic review and meta-analysis (2020);
  • SARS-CoV-2 infection in pregnancy: A systematic review and meta-analysis of clinical features and pregnancy outcomes (2020);
  • The coronavirus disease 2019 vaccine in pregnancy: risks, benefits, and recommendations (05.2021);
  • Antibodies in the breast milk of a maternal woman with COVID-19 (2020).
What’s your Reaction?
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
4

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *