Karolina Zych-Rozpędowska
Powikłania związane z cukrzycą dotyczą prawie wszystkich struktur oka. Najczęstszą, ale też najcięższą, ponieważ mogącą prowadzić do ślepoty jest retinopatia cukrzycowa i związany z nią cukrzycowy obrzęk plamki.
Retinopatia dotyczy każdego typu cukrzycy – częściej rozwija się u pacjentów z cukrzycą typu 1, ale dotyczy też pacjentów z cukrzycą typu 2.
Jak powstaje retinopatia cukrzycowa?
Najczęściej uszkodzone przez wysokie stężenie cukru zostają małe naczynia krwionośne, które odżywiają siatkówkę oka. W przebiegu retinopatii obserwujemy liczne zmiany: mikrotętniaki, wysięki i wybroczyny, obszary z zanikiem przepływu tzw. „kłębki waty”.
Najbardziej zagrożeni rozwojem powikłań ocznych są pacjenci z nierównanymi cukrami i z nadciśnieniem tętniczym. Ważnym czynnikiem jest również czas – im dłużej trwa choroba tym częściej występują jej powikłania.
Na początku cukrzycy typu 1 retinopatię spotyka się sporadycznie, a powyżej 15 lat życia z chorobą retinopatia występuje aż u 98% chorych.
Objawy retinopatii cukrzycowej
Retinopatia w początkowym okresie rozwoju pozostaje zupełnie bezobjawowa. Dlatego ważne są coroczne badania okulistyczne, by już na wczesnym etapie wykryć na dnie oka zmiany, które nie dają jeszcze objawów.
W późniejszym etapie choroby mogą pojawić się niespecyficzne objawy:
- niewyraźne widzenie,
- słabsze widzenie w ciemności,
- falowanie obrazu,
- „muszki, kłaczki” w polu widzenia.
Jak wykryć retinopatię?
Najprostszym badaniem umożliwiającym rozpoznanie retinopatii cukrzycowej jest okulistyczne badanie dna oczu po uprzednim rozszerzeniu źrenic specjalnymi kropelkami.
U chorych z cukrzycą typu 1 badanie okulistyczne powinno być wykonywane corocznie, począwszy od 5 roku od rozpoznania choroby. Pacjenci z cukrzycą typu 2 powinni być skierowani na badanie okulistyczne w momencie ustalenia rozpoznania, a następnie wykonywać je przynajmniej raz w roku.
Do badań specjalistycznych umożliwiających dokładną ocenę oczu zaliczamy:
- angiografię fluoresceinową (AF) siatkówki, z użyciem niewielkiej ilości środka kontrastowego,
- optyczną koherentną tomografię siatkówki (OCT),
- laserową tomografię siatkówki (HRT).
Leczenie retinopatii cukrzycowej
Najważniejszą role w profilaktyce i leczeniu choroby odgrywa prawidłowa kontrola cukru. Dodatkowo istotne znaczenie ma:
- utrzymywanie prawidłowych właściwych wartości ciśnienia tętniczego,
- leczenie zaburzeń lipidowych,
- zaprzestanie palenia tytoniu.
W leczeniu zaawansowanych postaci retinopatii cukrzycowej konieczne może być specjalistyczne leczenie okulistyczne:
- Leki wstrzykiwane do wstrzykiwania do środka oka (ciała szklistego) –podaje się preparaty zmniejszające stężenie czynnika wzrostu co może zatrzymać rozrost nowych naczyń krwionośnych.
- Laseroterapia – ma na celu zniszczenie nieprawidłowych naczyń krwionośnych, które powodują uszkodzeni wzroku.
- Leczenie chirurgiczne tzw. witrektomia stosowana w zaawansowanych przypadkach w odwarstwieniu siatkówki lub krwotoku do ciała szklistego.
Osoby chorujące na cukrzycę są dodatkowo narażone na makro- i mikronaczyniowe powikłania w różnych narządach, które są wynikiem nie tylko wahań poziomu cukru, ale i stanami zapalnymi w tkankach. Dlatego dbajcie o sobie i monitorujcie swoją chorobę regularnie.
Przeczytaj również:
