Co oznacza podwyższona przezierność karkowa (NT)?

Zwiększona przezierność karku płodu i co dalej? Każda kobieta (i każdy mężczyzna), która usłyszała, że ich dziecko ma zwiększoną przezierność karkową w badaniu USG I trymestru, na pewno w pierwszym momencie zamarła. Była przekonana, że zwiększona przezierność karkowa (NT – mnuchal transulcency) równa się chore dziecko.
Chciałabym tu Wam pokazać pewną bardzo ważną tabelę, żebyście zrozumieli, że u zdecydowanej większości z was urodzi się zupełnie zdrowe dziecko! Dla tych z Was, którzy są statystykami lub pracują dużo z liczbami ta tabelka wyda się czytelna. Zdaję sobie sprawę, że jednak dla większości osób pojęcia „<95 centyla” lub „95-99 centyla” niewiele znaczą.

Centyle to taka miara, która porównuje, jak dany pomiar ma się do innych osobników w tym samym wieku.

Wiek ciąży określa się w tym okresie ciąży za pomocą CRL (długości ciemieniowo-siedzeniowej).

• 45 mm płód ma dokładnie 11 tyg. 1 dzień,
• a 84 mm płód ma dokładnie 14 tyg. 1 dzień.

Dla każdej długości dziecka są określone centyle, czyli potocznie „normy” przezierności karku (NT- nuchal transulcency).
Oto one:

• Jak widzicie wartości powyżej 95 percentyla będą inne dla każdej długości płodu.
• U dzieciątka 45 mm NT 2,1 mm będzie wartością powyżej 95 percentyla, a dla dzieciątka 84 mm – NT 2,8 mm będzie wartością powyżej 95 percentyla.
• Linia zielona to 50 percentyl, czyli średnia wartość NT dla danej długości płodu.
• Linie czerwone określają tak zwany przedział norm pomiędzy 5 a 95 percentylem.

Ważna uwaga – niskie NT (poniżej 5 percentyla) nie stanowi żadnego zwiększonego ryzyka. Jest po prostu dość rzadkie, ale nie powinno budzić niepokoju.

Jeżeli jesteście w tej grupie 5% rodziców dzieci ze zwiększonym NT, czyli powyżej 95% – wydrukujcie sobie tę pierwszą tabelkę i powieście na lodówce, niech codziennie wam przypomina jak duże są szanse, że dziecko będzie zupełnie zdrowe. A jak małe są szanse, że rzeczywiście urodzi się chore.

Dlaczego NT jest u tylu zdrowych dzieci zwiększone?

Tego niestety nie wiemy. Tylko u części dzieci znajdujemy na to „powód” – choroby. U większości po prostu tak jest i nie wiąże się to z żadnymi powikłaniami. Tak, jak każdy z nas wygląda inaczej, tak i inaczej wyglądają dzieciątka w brzuchu i mają inne pomiary, chociażby grubości karku.

Możliwe przyczyny podwyższonego NT to:

• wady chromosomalne (np. Zespół Downa),
• wady serca,
• rzadsze wady genetyczne (np. Zespół Di George’a).

Pełne naukowe opracowanie przyczyn zwiększonego NT znajdziecie pod tym linkiem:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3279164/

Jednak najważniejsze jest, aby ponownie podkreślić, że zwiększone NT, nie jest jednoznaczne z chorobą dziecka. Może być tak zwaną „odmianą normy” (variant of normal) i dzieje się tak bardzo często. Dokładne częstości macie podane w tej ważnej tabelce na początku tego wpisu.

Tabelę stworzyło FMF prof. Nicolaidesa i jest przez przez niego opublikowana, ale niestety wiele pacjentek nie ma dostępu do takich danych. Raczej słyszą: „jest wysokie NT, jest źle”. A jak wpiszą na dodatek „wysokie NT” w wyszukiwarkę to już bardzo ciężko o rzetelne dane.

A ja chcę Wam tym postem powiedzieć, że źle nie musi być. Może być zupełnie dobrze.  Nie znaczy to, że macie sprawę bagatelizować.

Powinnyście wykonać kolejne badania:

• dokładne USG połówkowe z oceną całej anatomii płodu,
• zalecane jest też przy zwiększonym NT szczegółowe echo serca płodu ok. 20. tygodnia ciąży,
• rozważenie badań oceniających kariotyp płodu, jeżeli oszacowane ryzyko w USG w pierwszym trymestrze z testem podwójnym, czyli PAPP-A wyszło wyższe niż 1:300 (badania inwazyjne jak amniopunkcja),
• nieinwazyjne badania wolnego płodowego DNA z krwi matki, jeżeli ryzyko wyszło pośrednie, czyli pomiędzy 1:300 a 1:1000.

Pewnie wszyscy, którzy trafili na ten wpis z powodu zwiększonego NT zastanawiacie się: dlaczego ta przezierność wyszła u mojego dzieciątka podwyższona?

Co to jest ta przezierność karku?

Aby zrozumieć czym jest przezierność karku, musimy nieco zrozumieć budowę tkanek płodu na przełomie I i II trymestru.
Skóra pokrywa luźno ciało, nie jest tak jak u nas dorosłych przytwierdzona do tkanki podskórnej. Dzieciątko na tym etapie nie ma jeszcze ani tłuszczu, ani jakiejkolwiek tkanki podskórnej. Natomiast ma już bardzo dobrze wykształcony układ krwionośny oraz układ chłonny. Naczynia chłonne (brzydko mówiąc taka kanalizacja w naszym ciele) zbierają płyn i produkty przemiany materii, które nie zostały odebrane naczyniami krwionośnymi.
Uważa się, że za zwiększoną wartość przezierności karku odpowiada właśnie niewydolny układ chłonny, albo zbytnio obciążony układ krwionośny. Jeden lub drugi układ nie nadąża z odbieraniem płynów tkankowych i tworzy się mniejszy lub większy zbiornik tego płynu pomiędzy strukturami kostnymi karku, a luźno na nich leżącą skórą.
Między innymi dlatego zwiększone NT może też być pierwszym objawem wad serca. Czasami jednak ta „niewydolność” jest przejściowa – zupełnie znika i do końca ciąży nie wiemy co ją powodowało.
I tej opcji Wam życzę, ale zanim tę opcję założymy wykonajcie wszystkie zalecone przez waszego lekarza ginekologa badania dodatkowe.

Nicole Sochacki-Wójcicka

4 min