Leczenie COVID-19 w domu

W Polsce i na całym świecie wciąż obserwujemy bardzo dużą liczbę nowych przypadków zakażeń koronawirusem. I zapewne macie już całej tej pandemii serdecznie dość (ja też!), ale niestety jeszcze nie raz przyjdzie nam o wirusie dyskutować i analizować kolejne dane.

Od wielu tygodni diagnozuję i leczę, poza pacjentami kardiologicznymi, też pacjentów z infekcjami. Widząc, jak wiele niepokoju wzbudza samo podejrzenie zakażenia koronawirusem, jak trudno obecnie skontaktować się z lekarzem, jak wiele nowych rozporządzeń zmienia się z dnia na dzień, postanowiłam podsumować dla swoich pacjentów ogólne zalecenia.

O tym, jak radzić sobie z objawami koronawirusa, gdzie wykonać test, co w trakcie oczekiwania na wynik, co po wyniku itp. Pomyślałam, że skoro dzielę tym się z nimi, to mogę też podzielić się z Wami. I tak oto na potrzeby portalu mamaginekolog.pl stworzyłam nieco rozbudowaną wersję zaleceń „co i jak z tym COVID-19”.

Objawy niejedno mają imię

Objawy zakażenia u jednych pojawiają się nagle, u innych narastają powoli. Wśród nich podwyższona lub obniżona temperatura, utrata węchu i/lub smaku, bóle mięśni, bóle głowy, zmęczenie, kaszel, zapalenie spojówek, a w nowych wariantach wirusa biegunka, wymioty, bóle brzucha.

Jakie leki przy COVID-19?

Te wszystkie objawy, które występują też w innych infekcjach wirusowych, określamy jako przebieg skąpoobjawowy/o lekkim przebiegu. Pierwsze objawy zakażenia leczymy wyłącznie objawowo! Czyli coś na ból, coś na gorączkę, coś na kaszel, gardło itp. Najważniejsze to odpoczywać, dużo spać, przyjmować większe ilości płynów!

Zalecenia:

• Przeciwgorączkowo/przeciwbólowo (o ile nie ma przeciwwskazań do stosowania któregoś z leków, alergii, nietolerancji) ibuprofen dawka maksymalna 3 x 400 mg (lub inny niesteroidowy lek przeciwzapalny np. naproksen) lub paracetamol (dawka maksymalna 4 x 1000 mg na dobę).

W przypadku gorączki nieustępującej bo ibuprofenie i/lub paracetamolu (można łączyć lub stosować naprzemiennie ibuprofen z paracetamolem) można zastosować metamizol.

Przy stosowaniu dużych dawek leków przeciwzapalnych może pojawić się ból lub pieczenie w brzuchu. Dlatego w trakcie leczenia niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (ibuprofen, naproksen, diklofenak, ketoprofen itp.) należy przyjmować leki „osłaniające” błonę śluzową żołądka, czyli inhibitory pompy protonowej np. pantoprazol, esomeprazol. Leki te w mniejszych opakowaniach dostępne są bez recepty.

• Wypijanie większej ilości płynów, a w przypadku obfitych potów/biegunki/wymiotów włączenie preparatu rehydratacyjnego dostępnego bez recepty.  Czyli tzw. elektrolitów do picia.

Chorzy bardzo lubią stosować w przeziębieniach witaminę C. Ja się absolutnie nie sprzeciwiam stosowaniu witaminy C mimo że tak naprawdę póki co nie ma dowodów na to, że pomaga.

Swoim pacjentom od października do marca zalecam również suplementację witaminy D w dawce około 2000j/dobę (większa jest na przykład u osób otyłych).

Rodzaje kaszlu przy COVID-19

U większości osób w trakcie infekcji SARS-CoV2 występuje również kaszel. Jak rozpoznać, jaki mamy rodzaj kaszel?

• Kaszel mokry to taki, w którym odksztuszacie zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę. Jeśli wydzieliny jest dużo i trudno się odkrztusza, można zastosować dostępne bez recepty leki rozrzedzające wydzielinę tzw. mukolityki np. acetylocysteinę, karbocysteinę, czy ambroksol. Należy pamiętać, by mukolityków nie stosować wieczorem, a ostatnia dawkę przyjąć maksymalnie do godziny 16:00-17:00.
• Kaszel suchy to taki, w którym kaszlecie, kaszlecie, kaszlecie i już Wam się chce wymiotować z tego kaszlu, a nic się nie odkrztusza. Na kaszel suchy dostępne są bez recepty preparaty zawierające lewodropropizyne lub połączenie kodeiny z sulfogwajakolem. Jeśli suchy kaszel męczy w nocy, lek przeciwkaszlowy można zastosować wyłącznie na noc.

W kwestii kaszlu zawsze najlepiej skonsultować się w trakcie porady z lekarzem. Pamiętajcie, że w przebiegu COVID-19 często dochodzi do zapalenia płuc i może być wskazane włączenie antybiotyku oraz wziewnych leków sterydowych. Dlatego charakter kaszlu, jego częstotliwość, wygląd tego co odpluwacie powinien być skonsultowany z lekarzem!

Ile trwa COVID-19?

Faza ostra choroby trwa około 7 dni. Zazwyczaj ta 7-9 doba jest kluczowa, i jak w tym czasie następuje poprawa i nic złego się nie wydarzyło, to możemy mówić raczej o pokonaniu wirusa!

To, że odczuwacie potworne zmęczenie, totalny brak sił jest normalne. Tak wygląda przebieg tej choroby. Również rekonwalescencja po chorobie u niektórych osób może trwać do 2-3 tygodni.

Ćwiczenia oddechowe

Jeszcze chciałabym Wam powiedzieć o ćwiczeniach oddechowych. Jest to bardzo ważny element „rehabilitacji płuc” w przebiegu infekcji. Najprostszym sposobem jest stworzenie butelki do ćwiczeń! Jak to robić?

• Napełnić butelkę o pojemności 1-1,5 l wodą do ¾ objętości i dmuchać przez słomkę do napoju, by pojawiały się w wodzie bąbelki. Należy wykonać 10 dmuchnięć w trakcie jednej serii ćwiczeń. Ćwiczenie powtarzać kilka razy dziennie.
• Można również stosować specjalny aparat do ćwiczeń oddechowych – spirometr z tzw. kulkami oddechowymi.
• Warto wyszukać w google.pl poradnik oddechowy wydany przez WHO Wsparcie w samodzielnej rehabilitacji po przebyciu choroby związanej z COVID-19 po wypisaniu tytułu pokaże się Wam plik w formacie pdf do samodzielnego wydrukowania.
• Na YouTube i/lub serwisie medycznym mp.pl dostępne są filmy instruktażowe z ćwiczeniami oddechowymi.

Naprawdę, polecam Wam rehabilitację oddechową w trakcie choroby i w czasie rekonwalescencji po chorobie!

Natomiast jeśli w nocy, leżąc w łóżku ciężej Wam się oddycha lub macie uczucie „niepełnego” nabierania powietrza, możecie spróbować spania na brzuchu.

Domowe leczenie COVID-19 w ciąży

Niestety zakażenie koronawirusem nie omija kobiet w ciąży. Chorobę o lekkim przebiegu możemy jak najbardziej leczyć w domu. Jednak z uwagi na ten szczególny stan rekomenduję skonsultowanie się z lekarzem, który po zebraniu wywiadu zaleci konkretną terapię i dawki leków.

To nie jest tak, że w ciąży możemy się leczyć tylko miodem i syropem z cebuli. Przyszłe mamy mogą oczywiście stosować paracetamol przeciwgorączkowo. Dozwolone są niektóre leki miejscowo działające na gardło, leki wziewne, mukolityki i wiele antybiotyków. Jednak o włączeniu preparatów innych niż naturalne powinien decydować lekarz.

Na koniec trochę skomplikowanej biurokracji…

Wymaz, kwarantanna, izolacja

Testy PCR zlecają lekarze POZ, czyli Wasi lekarze rodzinni w przychodni, w której macie złożoną deklarację, lekarze z Nocnej i Świątecznej Pomocy Lekarskiej, pracujący w Hospicjach i w ZOLach, lekarze z prywatnych placówek medycznych. Po wypełnianiu ankiety na pacjent.gov.pl można również uzyskać skierowanie na test bez konsultacji z lekarzem.

• W wielu placówkach medycznych i niektórych aptekach dostępne są testy antygenowe – wymaz tak samo, jak w przypadku testy PCR pobiera się z nosa. Do wczesnej diagnostyki lepsze są testy PCR, test antygenowy jest wiarygodny jak objawy trwają kilka dni.
• Do punktu wymazowego należy udać się własnym transportem (unikać transportu zbiorowego!), z zachowaniem dystansowania społecznego.

Listę adresów i telefonów do punktów wymazowych można znaleźć na pacjent.gov.pl, po zleceniu testu przychodzi również SMS z adresem najbliższego punktu wymazowego.

• Jeśli posiadacie IKP czyli Internetowe Konto Pacjenta na platformie pacjent.gov.pl możecie sami sprawdzić wynik testu.
• Czas oczekiwania na wynik jest różny jednak obecnie trwa to około 1-2 dni.

W momencie zlecenia przez lekarza testu, zostaje nałożona kwarantanna. Trwa ona do momentu otrzymania wyniku testu.

• Jeśli wynik COVID będzie dodatni, to kwarantanna zmieni się w izolację.
• Jeśli wynik COVID będzie ujemny, to kwarantanna wygaśnie automatycznie w dniu pojawienia się ujemnego wyniku w systemie.

Kwarantanna i izolacja są równoważne ze zwolnieniem lekarskim. Dane chorego po zleceniu testu są zarejestrowane w systemie Informatycznym Centrum e-Zdrowia tzw. system EWP. Również po wymazie wykonanym prywatnie dane pacjenta trafiają do tego sytemu. Dostęp do niego ma m.in. ZUS i policja. ZUS automatycznie udostępnia pracodawcy dane o kwarantannie/izolacji pracownika. Jeśli zdarzy się że informacja nie pojawi się w systemie pracownik musi złożyć pracodawcy oświadczenie pisemne, że odbywał izolację/kwarantannę (można wysłać mailem).

• Izolacja lub kwarantanna jest zawieszona na czas udania się na wymaz lub na wizytę u lekarza. Nie potrzeba zgody sanepidu/policji na wyjście.

Ile trwa kwarantanna?

Według danych na dzień 18.02.2022 roku długość kwarantanny i izolacji wygląda następująco:

Kwarantanna trwa:

• 5 dni – jeśli udzielasz świadczeń chorym na COVID-19 (np. jesteś lekarzem, pielęgniarką), jesteś żołnierzem lub funkcjonariuszem Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej lub Służby Ochrony Państwa,
• 7 dni – po wystawieniu skierowania na test,
• okres izolacji domownika – kiedy mieszkasz z osobą, która jest w izolacji.
• 7 dni – jeśli wracasz z zagranicy.

• zlikwidowana zostaje tzw. „kwarantanna z kontaktu”,

Jeśli mieszkasz z osobą zakażoną (izolowaną) – Twoja kwarantanna trwa tyle czasu, ile izolacja tej osoby.

Kogo kwarantanna nie obejmuje?

Obowiązkowej kwarantannie nie podlegają:

• osoby, które mieszkają z osobą na kwarantannie,
• osoby w pełni zaszczepione przeciwko COVID-19,
• ozdrowieńcy, czyli osoby, które chorowały na COVID-19, nie później niż 6 miesięcy od dnia uzyskania pozytywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.

Uwaga! Kwarantanna może dotyczyć osób zaszczepionych i ozdrowieńców, jeśli np:

• wracasz z wyjazdu spoza strefy Schengen i nie przedstawisz negatywnego wyniku testu przy kontroli granicznej;
• mieszkasz z osobą, która ma koronawirusa.

Jeśli masz dodatni wynik testu, kwarantanna przekształca się w izolację.

Izolacja domowa trwa 7 dni. Przy czym lekarz POZ może podjąć decyzję o konieczności jej przedłużenia, jeżeli twój stan zdrowia będzie tego wymagał.

Uwaga! Jeśli w czasie izolacji poczujesz się gorzej, powinieneś skontaktować się z lekarzem.

Jeśli wykonujesz zawód medyczny, jesteś żołnierzem lub funkcjonariuszem od 2 lutego Twoja izolacja będzie trwać:

• 7 dni (od dnia uzyskania  pierwszego dodatniego wyniku testu w kierunku SARS-CoV-2), 
• lub 5 dni (jeżeli wynik testu wykonany nie wcześniej niż w piątej dobie jest negatywny).

Aktualne terminy i warunki przeprowadzenia kwarantanny i izolacji możesz sprawdzić na stronie: Koronawirus | Pacjent

Co z rodziną lub osobami, z którymi mieszkasz?

Obowiązkowej kwarantannie nie podlegają osoby mieszkające wspólnie z osobą przebywającą na kwarantannie. Najprościej wytłumaczyć to na przykładzie osoby powracającej zza granicy. Ta osoba przebywa na kwarantannie, a współdomownicy w tym czasie nie polegają obowiązkowi kwarantanny.

Informacje o kwarantannie lub izolacji na bieżąco można sprawdzić w Internetowym Koncie Pacjenta.

Kontakt z sanepidem z uwagi na bardzo dużą liczbę chorych osób jest trudny, czasem dzwoniąc pół dnia i tak nie uda się dodzwonić. Jednak od momentu zarejestrowania Waszych danych po pobraniu testu, otrzymujecie smsy lub oddzwoni do Was automatyczna sekretarka z sanepidu informująca o nałożeniu kwarantanny.

Członkowie rodziny mogą sami na siebie nałożyć kwarantannę przez wypełnienie formularza na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego gis.gov.pl. Warunkiem jest posiadanie profilu zaufanego!

Kiedy i jak z COVID-19 do lekarza?

Wizyty osobiste w przychodni pacjentów z dodatnim wynikiem COVID-19 odbywają się obecnie w izolatkach. Najlepiej zgłosić objawy infekcji w czasie zapisu na wizytę. Umożliwi to odizolowanie zdrowych pacjentów czekających na różne wizyty kontrolne od tych z infekcja.

Najczęściej lekarz najpierw przeprowadza rozmowę telefoniczną z pacjentem, potem kwalifikuje pacjenta do badania. Wszystko to służy temu, by zminimalizować czas wizyty osobistej i ograniczyć go do zbadania pacjenta – osłuchania, zmierzenia saturacji, ciśnienia itp.

Wiele osób ma zastrzeżenia do takiego funkcjonowania opieki zdrowotnej, ale uwierzcie mi, nawet najdoskonalsze środki ochronne nie zapewnią całkowitej ochrony, a wiadomo, że tych najlepszych i tak w przychodniach po prostu nie ma 

Dodatkowo pacjenci zapisani do poradni specjalistycznych np. do mojej poradni kardiologicznej przychodzą normalnie na wizyty, czekają w poczekalniach i po prostu często nie ma możliwości, by ich odizolować od chorych infekcyjnych.

Przeczytaj więcej o COVID-19:

• COVID-19 a choroby współistniejące
• Szczepienie przeciwko COVID-19 w ciąży
• Trzecia dawka szczepienia przeciwko COVID-19 w ciąży

Źródła:

• www.gov.pl/web/koronawirus/;
• Podręcznik chorób wewnętrznych, Interna Szczeklika 2021, Medycyna Praktyczna;
• https://www.gov.pl/web/koronawirus/zmiany-zasad-kwarantanny-i-izolacji, dostęp na dzień 18.02.2022 r.